36441

Schemat fabularny typowej powieści gotyckiej obejmuje kilka stałych wątków:

-    wątek tyrana lub uzurpatora, który przemocą chce zdobyć czyjeś prawowite dziedzictwo

-    wątek prześladowanej niewinnej ofiaiy; porywanej, śledzonej, kiyjącej się w podziemiach gotyckich budowli, w ciemnych borach, ratowanej przez szlachetnego bohatera - obrońcę

-    wątek demaskacji zła, które koniecznie w powieści gotyckiej musiało być ukarane; a więc wątek ostatecznego tryumfu dobra, szlachetności, niewinności, cnót moralnych

Bohaterowie powieści gotyckich byli kształtowani na wzór sentymentalny - to byli jeszcze bohaterowie sentymentalni.

Angielska powieść grozy nie była długo tłumaczona na język polski, mimo, że Polacy fascynowali się tego typu literaturą. Pierwszym utworem przetłumaczonym na język polski była „Puszcza, czyli opactwo ST Claire”.

Anna Mostowska

Oczekiwaniom Polaków na ten typ literatury usiłowała sprostać Anna Mostowska - 1806r. w Wilnie wydała 4 powieści, pod wspólnym tytułem „Moje rozrywki”. - pierwszy etap powieści gotyckiej w Polsce

Powieści Mostowskiej: „Matylda i Daniło”, „Strach w zameczku”, „Zamek Koniecpolskich”, „Nie zawsze tak się czyni jak się mówi”;„Astolda” - powieść krytykowana

Mimo, że Mostowska znała teoretyczne założenia gotycyzmu, to jej powieści odbiegały od ogólnoeuropejskiego wzorca. Traktowała ona powieść rozrywkowo, nadmiernie komplikowała akcję, pozbawiając ją logicznych następstw i konsekwencji. Stawiała sobie za cel gromadzenie możliwie wielkiej ilości wątków gotyckich w jednej powieści(sentymentalny kicz) - mało koncentrując się na wartościowych elementach powieści gotyckiej.

Co było nowe w powieściach Mostowskiej? To, że po raz pierwszy na polskim gruncie pojawiły się w nich idee feministyczne - w takiej postaci, że narrator czasem przerywa opowiadanie by wezwać czytelniczki do wspólnej akcji na rzecz emancypacji kobiet.

Zygmunt Krasi liski

„Grób rodziny Reichstalów”(1828r), „Mściwy karzeł i Masław, książę Mazowiecki”, „Władysław Hermann i dwór jego” (1830r.), „Aga i Han” (1833r z datą 1834r. pod kryptonimem AK)

Krasiński fascynował się prozą Waltera Scotta - powieści Krasickiego spajały realizm historyczny z fantastyką i nastrojowością legend narodowych. Wczesna proza Krasińskiego stoi na wyższym poziomie niż proza Mostowskiej - jest to kolejny etap ewolucji powieści grozy w Polsce.

Ad. 2

Królestwo Kongresowe to namiastka polskiej państwowości - Państwo Polskie rządzone przez cara rosyjskiego, któty zajmuje stanowisko króla polskiego (1815-1830r.).