Wstęp teoretyczny
Ruch, w którym stosunki długości dowolnie wybranych odcinków drogi do czasów, w których zostały one przebyte, są wartościami stałymi, nazywamy ruchem jednostajnym. Wartość tych stosunków nazywamy prędkością ruchu jedno-stajn eg o. Wyrażamy to wzorem :
Ruch, w którym przyspieszenie jest stałe, nazywamy ruchem jednostajnie zmiennym. Przyczyną ruchu jednostajnie zmiennego jest stała siła. W ruchu jednostajnie zmiennym przy- rosty prędkości są wprost proporcjonalne do czasu trwania ruchu. Prędkość chwilową oraz drogę w opisują następujące zależności (odpowiednio):
[m/s] [m]
2ikzftośc prędkość) od cm u\? nu Hu Stkmosc d/oęjodc*isu\*nuHu
jrdnoskjur prry^pmzorwn. pdnoshjrił prcyspasjonyr*
Wartość przyspieszenia wyraźamy wzorem : lub 3= tg
Działanie przyrządu opiera się na wykorzystaniu praw rządzących swobodnym spadaniem ciała w powietrzu. Przez krążek ułoży skowany tak, aby mógł się obracać z możliwie małymi oporami, przerzucona jest nitka z dwoma jednakowymi ciężarkami o masie M każdy. Układ ten jest więc w równowadze. Jeżeli po jednej stronie bloku dodamy mały ciężarek o masie m, to układ będzie przyspieszał pod wpływem siły F= mg i poruszając się ruchem jednostajnie przyspieszonym przebęctie drogę s. Na pierścieniu dodatkowy ciężarek zostanie zatrzymany i układ przebędzie ruchem jednostajnym drogę I.
Przy założeniu, że siła tarcia oraz masa krążka i nici jest pomijał nie mała, a nić nierościągliwa, przyspieszenie ziemskie g wyznacza się wzorem : gdzi e:
g - przyspieszenie ziemskie M - masa dużego ciężarka m - masa dodatkowego ciężarka s - droga w ruchu jednostajnym / - droga w ruchu jednostajry m