b) na postawie upowa2nienia czasowego w czasie i zakresie ustanowionym przez ustawę (za wyjątkiem konstytucji)
c) bez upoważnienia, w przerwach między kadencjami sejmu
- weto zawieszające w terminie 30 dni
- mianowanie 1/3 senatorów
- zwoływał, otwierał i odraczał sesje sąmu
- promulgował i publikował ustawy
• ustrojodawstwo:
• projekty prezydenta zmieniające konstytucje głosowane zwykłą większością, bez możliwości zmian treści
- silne weto wobec projektów parlamentu - zwrot projektu do rozpatrzenia przez parlament następnej kadencji
• bez zgody prezydenta nie moZna było zmienić konstytucji
• egzekutywa:
• desygnacja kandydata na prezydenta
- powoływanie premiera i ministrów
• mianowanie sędziów, I prezesa Sądu Najwy2szego, prezesa NIK, sędziów Trybunału Stanu
- prawo łaski
• nadzór nad siłami zbrojnymi
- mianowanie GISZ-a
- reprezentacja państwa
• kontrola:
- rozwiązywanie sejmu i senatu
- odwoływanie premiera i ministrów, prezesa NIK, naczelnego wodza, GISZ-a
- pociąganie ministrów do odpowiedzialności konstytucyjnej
• uprawnienia nadzwyczajne na okres wojny:
- wyznaczanie następcy
- mianowanie naczelnego wodza
- zarządzenie stanu wyjątkowego
- wydawanie dekretów we wszystkich materiach ustawowych za wyjątkiem konst.
- przedłużenie kadencji parlamentu i powołanie go w zmniejszonym składzie
• wszystkie akty prezydenta dzieliły się na prerogatywy osobiste i uprawnienia zwykłe:
- prerogatywy = autonomiczna sfera działań prezydenta, której regulacje nie musiały być kontrasygnowane, więc nikt za nie nie odpowiadał - wskazanie kandydata na prezydenta, zarządzenie głosowania powszechnego, wyznaczanie na czas wojny następcy, mianowanie i odwoływanie premiera, I prezesa Sądu Najwyższego, prezesa NIK, naczelnego wodza, GISZ-a, sędziów Trybunału Stanu, szefa i urzędników Kancelarii Cywilnej, mianowanie 1/3 senatorów, rozwiązywanie sejmu i senatu przed upływem kadenqi, oddawanie członków rządu przed Trybunał Stanu, prawo łaski
- uprawnienia zwykłe - wszystkie inne akty urzędowe wymagające kontrasygnaty
• inicjatywa ustawodawcza
• wydawanie rozporządzeń do spraw regulowanych przez ustawy
• odpowiedzialność polityczna przed prezydentem, który mógł odwołać ministrów w każdym czasie
• rząd solidarnie a ministrowie indywidualnie ponosili odpowiedzialność parlamentarną przed sejmem i senatem - prezydent mógł odwołać rząd lub ministra, alb9 rozwiązać obie iżby
• premier i ministrowie ponosili indywidualną odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu
• dekrety prezydenta zrównane z ustawami
• ograniczone materie ustawodawcze przez prerogatywy prezydenta
• brak inicjatywy ustawodawczej w zakresie bud2etu, kontyngentu rekruta i ratyfikacji umów międzynarodowych
• potrzeba zgody rządu na ustawy pociągające ze sobą wydatki ze skarbu państwa
• ograniczenie władzy poprzez zawieszające weto ustawodawcze prezydenta
• ustrojodawstwo - Zgromadzenie Narodowe mogło zmieniać konstytucje
• pociągał rząd i ministrów do odpowiedzialności parlamentarnej, a premiera i ministrów do odpowiedzialności konstytucyjnej
• interpelowanie rządu