page0125

117

Schneider

był synem felczera. Ucząc się na uniwersytecie w Innsbruk w czasie najścia VorarIbergu przez Moreau i Massenę, zaciągnął się do pospolitego ruszenia w kraju i pobiegł aż pod Zurich, gdzie został mianowany oficerem. Po skończonej wojnie osiedlił się jako adwokat w Bregenz; przy wybuchu wojny w r. 1809 stany mianowały go generalnym zarządzcą obrony kraju, przy czem okazał niezwykłą sprężystość w uzbrojeniu ludu, z którym robił wycieczki do Szwabii, choc nader mało przez Austryję popierany. Kiedy generał Beaumont i królewicz Wirtembergski naszli Vorarlberg, Schneider rozpuściwszy ludzi, widząe niepodobieństwo obrony, poddał sie im na łaskę. Wstawieniu się jedynie królewicza Wirtembergskiego u Napoleona winien uwolnienie od śmierci, na którą był skazany. Więziony jednak i pod ścisłą trzymany był strażą w Hohenasperg, Ulm, Lindan i Kempten, i dopiero w r. 1811 puszczony na wolność; lecz znów uwięziony i wygnany w czasie odwrotu wojsk Napoleona. Zmarł r. 1820 w kąpielach Fidris, w kantonie Gryzonów, gdzie mu arcy-książę Jan kazał wznieść pomnik.

Schneider (Eulogijusz), poeta niemiecki a zarazem rewolucyjonista fran-cuzki, ur. 1756 w Wipfeld niedaleko Wiirzburga. Wszedł do zakonu Franciszkanów' i w r. 1786 został nadwornym kaznodzieją księcia Wirtembergskiego, którąto posadę wkrótce stracił w skutek nader wolnomyślnego kazania

0    tolcrancyi. Elektor koloński, arcy-książę Maxymilijan Franciszek, powołał go na professora literatury greckiej do Bonn; wówczasto wydał on przekład Anakreona. Wypadki rewolucyi francuzkiej, wstrząsnęły jego istotą i ściągnęły go do Strasburga. Tu został w r, 1791 wikarym biskupa konstytucyjnego, roku 1792 merem miasta Hagenau, komissarzem cywilnym przy armii, wreszcie oskarżycielem przed trybunałem rewolucyjnym Alzacyi. Jako taki jeździł po kraju z gilotyną, i na proste czyjeś zaskarżenie ścinał głowy ludziom wszelkiego stanu, wieku i płci. Wreszcie pokłóciwszy się z komissa-rzem Saint-Just, uwięziony został w końcu r. 1793 i sprowadzony do Paryża, gdzie jako niesprawiedliwy i samowolny urzędnik, własną głowę położył pod gilotynę 1 Kwietnia 1794 r. Wyszły między innemi jego Gedickte (Frankfurt, 1790) i rozprawa: Die ersten Grundsatze derschónen Kiinste (Bonn, 1790).

Schneider (Jan Chrystyjan Fryderyk), znakomity kompozytor kościelny, nr. 1786 Waltersdorf pod Zittau (w Saxonii), uczył się z początku muzyki

1    gry na różnych instrumentach od ojca swego organisty i nauczyciela w Gers-dorf, a później w r. 1798 od kantira Schónfeldcr w Zittau, przyczem studyo— wał partytury mistrzów, mianowicie Haydna. Uczęszczając w r. 1805 do uniwersytetu w Lipsku, szukał rady Schichta (ob.) i A. E. Mullera, oraz wystąpił publicznie jako fortepianista. Poczem został w r. 1807 organistą przy kościele uniwersyteckim, r. 1810 dyrektorem muzyki teatru, a. 1813 organistą szkoły św. Tomasza. Objąwszy po Sehichfcie kierunek akademii śpiewu, napisał dla niej pięć mszy, na głosy, między któremi słynie msza E-dur. Dla biesiady (Liedertafel) utworzonej r. 1815 której był członkiem, napisał mnóstwo wybornych śpiewów towarzyskich. W r. 1817 zostawszy dyrektorem teatru miejskiego, wykonał tu kilka swoich uwertur; między niemi jedne na temat, God save the King. Wezwany w r. 1821 na organistę do Dessau, został tu w r. 1825 kapelmistrzem księcia Anhalt, utrzymywał od r. 1831 do 1846 szkołę muzyki, w której 135 uczniów wykształcił i zmarł w r. 1853. Między kompozycyami jego celują oratoryja: Dns Weltgericht (1820), Die Siindflutk (1824), Das verlorne Paradies (1825, arcydzieło), Christus der Mittler (1828), Christus dns Kmd (1830) i Absalon, oraz kantata Niemeyera: Die