29048

•    Teoria legalna - XIX w., państwo jako suweren może tylko stanowić prawo, konkordaty jako wewnętrzne prawo państwowe wydanym przez państwo w porozumieniu ze stolicę apostolską, przyznawała państwu prawo jednostronnego wypowiedzenia konkordatu

•    Teoria umowy międzynarodowej - układ dwustronny, charakter porozumienia międzynarodowego, regulował stosunek państwa do kościoła tylko na obszarze państwa oraz określały uprawnienia członków tego kościoła będących obywatelami danego państwa.

•    Projekt konkordatu Achille Ratti, polski episkopat się nie zgadza.

•    08.1919 konferencja w Gnieźnie - list do Benedykta XV; konkordat nie jest dobry dla Kościoła w Polsce, wynika to z ówczesnej sytuacji (wzrost lewicowych poglądów, hasła antyklerykalne) + obawa, ze niepomyślnie rozwiąże się problem ziem należących do Kościoła (ma razem ok. 800 tys. ha) /bez porozumienia z biskupami - jest jednym z największych posiadaczy ziemskich w Polsce po 1918, dodatkowo ziemie skonfiskowane w XIX w.

•    Papież wstrzymuje się z decyzją o konkordacie do czasu uchwalenia w Polsce konstytucji, w międzyczasie przygotowanie konkordatu.

•    10.1924-01.1925 Konkordat negocjowany przez Stanisława Grabskiego

•    Nie współpracuje się z biskupami i nuncjuszem apostolskim

•    Nie podaje się żadnych informacji do wiadomości publicznej

•    10.02.1925 podpisanie konkordatu

•    27.03.1925 ratyfikowany

•    12.09.1945 polskie władze uznają, że konkordat jest nieważny, bo złamał go Kośdół - w 1939 roku mianowanie administratorów apostolskich oraz zmiany granic diecezji, podporządkowanie niektórych pobkich parafii ordynariuszom niemieckim i słowackim

•    Kwestie w konkordacie:

•    Przywileje instytucji kościoła i duchowieństwa

•    kościół stanowi państwo w państwie; brak prymatu prawa kanonicznego ani państwowego, ale przepb w konstytucji, że prawo związków wyznaniowych nie może naruszać prawa państwowego

•    kośdół ma osobowość prawna jak w prawie kanonicznym

•    wyjęty spod regulacji świeckich.

•    specjalnie uprawnienia duchownych (np. odbywanie kary więzienia w klasztorach a nie w więzieniach państwowych).

•    instytucja brachium seaculare- wsparde wykonywania zarządzeń i dekretów kościoła.

•    Potwierdzał duszpasterstwo wojskowe.

•    Obsada urzędów kościelnych i wpływ państwa na nie

•    wybór biskupów konsultowany z prezydentem (czy nie ma politycznych przeciwwskazań),

•    wojewoda może zgłosić sprzeciw przy wyborze proboszcza

•    Biskupi mają składać przysięgę wierności państwu

•    nakazuje konsultować tworzenie lub przemianę jednostek organizacyjnych, dóbr czy zakonów z państwem jeśli będzie się to wiązało z wydatkami ze skarbu państwa

•    Organizacja terytorialna, obrządki

•    5 arcybiskupów i 23 diecezje,

•    diecezja polska nie może podlegać biskupowi, który ma siedzibę poza Polską (późniejsza podstawa do wypowiedzenia)

•    podczas obrządków niedzielnych i 3 maja modlitwa za państwo i prezydenta

•    Wpływ religii na ludzi