38379

4)    teoria kościoła jako instytucji doskonałej i państwa jako tworu obarczonego grzechem - papież może usunąć cesarza jeśli nie słucha jego głosu;

5)    teoria wikariatu - po śmierci cesarza władza wraca do papieża; w okresie bezkrólewia na tronie zasiada papież jako „wikariusz Chrystusowy”;

6)    teoria dwóch mieczy - papież jest jedynym depozytariuszem dwóch mieczy św. Piotra (duchownego i świeckiego) i tylko oddaje cesarzowi w użytkowanie miecz świecki -> władza cesarska ma swoje źródło w woli papieża;

7)    teoria darowizny Konstantyna - rzekoma decyzja Konstantyna o przekazaniu papieżowi władzy nad Rzymem, Italią i prowincjami zachodnimi z wdzięczności za wyleczenie z trądu;

8)    teoria papieża jako reprezentanta ludu rzymskiego - papież jako biskup Rzymu jest następcą imperatora.

DO UNIWERSALIZM CESARSKI:

S Cesarz jest władcą ludów, biczem bożym, patronem kościoła, symbolem jedności, sukcesorem Rzymu.

s Doktryna ukształtowana XII/XIII w., służyła także w ekspansji na tereny pn. Włoch i Słowiańszczyzny; argumenty były podobne jak w przypadku papalizmu, król namiestnikiem Boga, władza cesarska pochodzi wprost od Boga, jest jako pomazaniec tylko Jemu podległy i tylko On może go sądzić, teoria organiczna, władca jest obrazem Boga, kapłan - Chrystusa.

s Od Fryderyka Barbarossy „święte” cesarstwo; wsparcie w prawie rzymskim, „cesarskim”, glosatorzy przenosili na cesarza pojęcia justyniańskie, nie jest związany prawem tylko zasadami rozumu, ta władza przysługuje z woli ludu, przekazana całkowicie i nieodwołalnie, jest panem duszy i ciała poddanych; iura reservata (prawa przysługujące tylko cesarzowi): nadawania korony, kreowania notariuszy, wyzwalania i nobilitowania, uznawania dzieci nieślubnych, zakładania uniwersytetów, nakładania podatków bez zgody stanów; przysługuje mu tytuł maiestas (crimen laese maiestatis).

DO MONARCHIA NARODOWA:

S Idea hamowana przez uniwersalny cezaryzm i papalizm;

✓ Od XII w.

1)    proces odbudowy autorytetu monarchy,

2)    świadomość narodowa,

3)    suwerenność państw;

4)    zasada cesarskości państwa: rex imperator in regno sua, wraz z nadawaniem tytułów, uzasadnienie dla tendencji centralizacyjnych, katalog iura maiestatis, podobny j.w.;

5)    historyczne wywodzenie cesarskości z państw antycznych; teoria regis cvcmpti - wyjęcie monarchy spod władzy cesarza, Filip IV w konflikcie z Bonifacym VIII wysunął tezę, że w sprawach państwowych nie uznaje on żadnego zwierzclmictwa nad sobą, stanowisko papieża uznał za herezję, jego stanowisko zostało poparte przez Stany Generalne; papież nie ma monopolu na władztwo nad duszami, władza monarchy jest godniejsza bo bierze się z woli Boga i ludu, może usunąć papieża heretyka; do podkreślenia suwerenności króla służyło prawo rzymskie (król = dominus);