37593

■    Prawo mniejszości, które pozwala na odpowiednie zabezpieczenie interesów tych akcjonariuszy, którzy nie dysponują większością akcji, ale posiadają ich pewną liczbę.

■    Prawo do części wartości majątku w przypadku likwidacji spółki po pokryciu jej zobowiązań.

Prawa majątkowe:

■    Prawo do udziału w zysku rocznym (dywidendy).

■    Prawo poboru akcji nowych emisji.

■    Prawo do części wartości majątku w przypadku likwidacji spółki po pokryciu jej zobowiązań.

Akcje uprzywilejowane - różnią się od akcji zwykłych tym, że z ich posiadaniem związane są dodatkowe uprawnienia. Wśród tych akcji występują akcje o specjalnym charakterze uprzywilejowania, zwane akcjami złotymi. Z ich posiadaniem łączą się na ogół szczególne uprawnienia decyzyjne na zgromadzeniu akcjonariuszy. Akcje złote służą też do uhonorowania osób wyjątkowo zasłużonych dla spółki.

Kodeks Handlowy w Polsce rozróżnia jeszcze akcje:

Pieniężne - muszą mieć pokiycie w gotówce, akcje pieniężne uważa się za objęte, gdy są opłacone tylko częściowo, ale przywilej ten dotyczy tylko akcji imiennych.

Niepieniężne (aportowe 1 - muszą mieć pokrycie rzeczowe, muszą mieć jednak pokrycie całości przed ich objęciem przez akcjonariuszy.

Przepisy prawne w Polsce stwarzają spółkom również możliwość wydawania tzw. akcji użytkowych, o ile przewiduje to statut. Mogą je otrzymać akcjonariusze w zamian za akcje umorzone i nie określa się dla nich wartości nominalnej. Akcje użytkowe nabierają charakteru papierów wartościowych, ponieważ zawierają pojedyncze prawa częściowe przysługujące akcjom zwykłym, które na ogół sprowadzają się do zobowiązań spółki wobec akcjonariuszy.

Innym rodzajem akcji, która nie występuje jednak w obrocie giełdowym są imienne akcje w inkulow anc. co oznacza, że mogą być one zbywalne jedynie na mocy decyzji zarządu spółki. Emitują je firmy, którym bardzo zależy na tym aby cały czas mieć stałe grono akcjonariuszy. Są to więc papiery imienne, o znacznie utrudnionej zbywalności w porównaniu z akcjami imiennymi zwykłymi.

Wyodrębnia się też akcje pierwszorzędne, którymi są akcje renomowanych i dobrze znanych firm. Akcje te charakteryzują się stabilnym kursem, a dywidenda wypłacana jest regularnie. Ponadto dobra pozycja firmy powoduje, że są one stale w obrocie i cliarakteryzują się wysoką płynnością. Są chętnie kupowane przez inwestorów budujących swoje portfele na dłuższy okres.

Na giełdach w coraz większej ilości zaczynają się pojawiać tzw. akcje milczące. Charakteryzują się one tym, iż ich właściciel bez względu na to, że ich posiadacz nie ma prawa głosu, a zatem nie może wpływać na losy firmy. Akcje te są emitowane przez małe lub średnie firmy, o pewnej perspektywie rozwoju, które zabezpieczają się w ten sposób przed spekulacyjnym wykupywaniem pakietów kontrolnych przez ich konkurentów w celu przejęcia nad nimi kontroli.

Prawo poboru - liczba akcji, na które został podzielony kapitał akcyjny nie musi być stała. Walne zgromadzenie może podjąć uchwałę o podwyższeniu kapitału. Powstaje wówczas problem, komu zaproponować objęcie nowych akcji. Akcjonariusze, zgodnie z Kodeksem Handlowym, mają pierwsze listwo objęcia nowych akcji proporcjonalnie do liczby akcji im posiadanych. Walne zgromadzenie może pozbawić dotychczasowych akcjonariuszy prawa poboru w całości lub w części, uchwała taka musi być podjęta 4/5 głosów oddanych. Wyłączenie prawa poboru powinno być wyraźnie zapowiedziane w porządku obrad, a uchwała powinna zostać szczegółowo umotywowana.

Zakup akcji - dokonując zakupu akcji, należy wystawić zlecenie kupna wskazując nazwę papierów wartościowych (nazwę spółki), której akcje chcemy kupić, liczbę akcji, termin ważności zlecenia oraz cenę, po jakiej jesteśmy gotowi kupić akcje.