37698

-    nie regulowane przez mechanizm rynkowy zaś kształtowane na podstawie norm prawnych,

-    zaliczane są do nich: podatki, opłaty, emerytury, renty, zasiłki, dotacje, subwencje, składki na ubezpieczenie społeczne itp.

3. Przychody i wydatki pieniężne kredytowe:

przychody pieniężne kredytowe to przychody pieniężne, jakie osiągają podmioty gospodarujące, wykorzystujące kredyty bankowe,

-    wydatki pieniężne kredytowe to wydatki tych jednostek związane ze spłatą zaciągniętych kredytów bankowych,

-    związane z operacjami bankowymi wypłaty odsetek od kredytów oraz oprocentowania od depozytów mają charakter transferów, ponieważ wysokości odsetek i oprocentowania ustalane są na podstawie decyzji banku centralnego.

Finanse kryterium podmiotowe - opiera się na rodzajowym zróżnicowaniu podmiotów gospodarczych. Wyrażniajmy tu takie ąahJsŁaiinaiiMKŁiakł

1.    Finanse przedsiębiorstw:

-    są najważniejsze; tu powstaje PNB,

gromadzone są tu przychody pieniężne z tytułu sprzedaży towarów, usług lub składników majątkowych (ekwiwalentne); także przychody kredytowe oraz transfery z rynku kapitałowego bądź z budżetu państwa,

wydatki związane są z zakupem czynników produkcji (ekwiwalentne),

-    występują tu strumienie pieniężne o charakterze redystrybucyjnym takie jak: podatki, opłaty, składki na ubezpieczenie majątku i pracowników.

2.    Finanse ludności (gospodarstw domowych):

-    przychody powstają z racji wynagrodzenia za pracę; w ramach sektora prywatnego (ekwiwalentne) lub sektora publicznego (transfery),

osiągają przychody z tytułu oprocentowania depozytów, emerytur, rent i zasiłków (ekwiwalentne) bądź przychody kredytowe w związku z zaciąganiem kredytów na cele inwestycyjne lub bieżące,

-    wydatki związane są głównie z zakupem towarów i usług (charakter ekwiwalentny) albo są to: podatki, opłaty, składki z tytułu ubezpieczenia, oprocentowania kredytów bankowych (transfery).

3.    Finanse banków:

-    istotne znaczenie mają operacje kredytowe związane z kreacją pieniądza, np. emisja pieniądza depozytowego (na skutek tworzenia depozytów wtórnych, które są cyklicznie wykorzystywane do udzielania kredytów bankowych); emisja biletów bankowych i bilonu (Bank Centralny); prowadzenie operacji rozliczeniowych,

-    przychody to odsetki pobierane z tytułu udzielonych kredytów oraz prowizje za wykonanie zleconych czynności rozliczeniowych,

-    wydatki związane są z oprocentowaniem depozytów, z wynagrodzeniem zatrudnionych pracowników oraz zakupem towarów i usług; są to także: podatki, opłaty, podział zysku (transfery).

4.    Finanse komercyjnych instytucji ubezpieczeniowych:

-    przychody pieniężne w postaci składek z racji ubezpieczenia składników majątkowych należących do podmiotów gospodarczych oraz osób (charakter transferowy/ekwiwalentny),

-    wydatki osobowe i rzeczowe; podatki i opłaty (transfery).

5.    Finanse publiczne (finanse państwa, samorządów terytorialnych i instytucji ubezpieczenia społecznego):

gromadzą środki pieniężne o charakterze transferowym, w postaci: podatków, opłat, kar, dochodów z przedsiębiorstw państwowych, zysku z banku centralnego, dochody to także: pożyczki państwowe bądź samorządowe zaciągane w bankach i na rynku kapitałowym w postaci obligacji państwowych lub samorządowych,

-    do przychodów nie zalicza się przychodów rynkowych realizowanych przez przedsiębiorstwa państwowe lub samorządowe.

2