38407

Przemieszczają się duże masy zwietrzeliny lub podłoża wzdłuż wyraźnych płaszczyzn poślizgu Rozmiary od kilkumetrowej długości i głębokości do olbrzymich zsuwów.

Morfologia osuw isk Przemieszczenie zaczyna się od powstania szczeliny w formie luku otwartego w kienmku zbocza. Masy odrywają się powstaje półkoliste obniżenie zwane niszą osuwiskową W doi od niszy może ciągnąć się rynna osuwiskowa, którą masy przemieściły się w dól Przechodzi ona w jęzor osuwiskowy złożony z osuniętych mas skalnych. Jeżeli masy (koluwimn) znajdują się tuż poniżej niszy to rynny brak. Powierzchnia języka jest nierówna i łatwo odróżnić go od stoków niezaburzonych.

Osuwanie odbywa się wzdłuż istniejących powierzchni osłabienia (poślizgu) w masywie skalnym lub wzdłuż płaszczyzn warstwowania, ciosu Klasyfikacja osuwisk ze względu na stosunek osuwiska do przebiegu struktur geologicznych:

•    asekwentne - tworzą się w jednorodnych, niewarstw'owanych utworach (glinach, iłach, lessach). Powierzchnia ścinania, po której nastąpiło osunięcie się mas skalnych, jest wklęsła i uzależniona wyłącznie od spoistości i tarcia wewnętrznego utworów' budujących zbocze

•    konsekwentne - powstają w skutek przemieszczania się mas skalnych po powierzchni strukturalnej (np powierzchni warstwy, powierzchni spękania, granicy między skalą a zwietrzeliną)

•    insekwentne - tworzą się, gdy przemieszczanie odbywa się w poprzek powierzchni strukturalnych

Stoki górskie okalające dolinę rzeki Gros Ventre są zbudowane z piaskowców, leżących na lupkach, które z kolei zalegają na gnibej warstwie wapieni Rzeka systematycznie podcinała osady piaskowcowe, co spowodowało destabilizację stoku Wiosną 1925 topniejący śnieg oraz intensywne opady nasączyły skały powierzchniowe i w lupkach utwoizyla się powierzchnia poślizgu, po której zsunęły się piaskowce. 38 min im skal runęło do doliny, utworzyła się zapora, która 2 lata później przerwała się i w wyniku powodzi zginęło wiele osób limy podział osuwisk - w zależności od rodzaju przemieszczanego materiału:

•    skalne, powstałe w skalach niezwietrzalych

•    zwietrzelinowe, w obrębie zwietrzeliny, lub na granicy zwietrzeliny ze skalą

•    zwarte - osunięte skały zachowują nienaniszoną strukturę wewnętrzną

•    gruzowe - zbudowane z pokruszonych i wymieszanych w trakcie osuwania bloków skalnych

Na powitanie osuwisk duży wpływ mają wody opadowe i gruntowe. Wskutek wymywania cząsteczek gruntu przez wody gruntowe powstają osuwiska - sufozyjnc

Spelzy wanie - płytkie, powolne, okresowe lub stale przemieszczanie warstw gruntu na stoku Tempo spelzywania największe jest na powierzchni i maleje z głębokością.

Spelzywanie związane jest ze stokami gdzie zaznaczają się okresow e zmiany temperatury i wilgotności (częste przejścia przez punkt zamarzania wody) Wzrost objętości mas stoku w czasie zamarzania powoduje przemieszczanie się cząstek gruntu prostopadle do powierzchni ku powierzchni, podczas kurczenia cząstki nie wracają do swojego położenia lecz przemieszczają się pionowo zgodnie z silą ciężkości.

Na stromych zboczach zbudowanych z pochylonych warstw skalnych, zsmvająca się zwietrzeliną działa ciągnąco na powierzchniowe części warstwy i powoduje ich przegięcie w kienmku spadku zbocza - powstają Iraki zboczowa Spelzywanie zbocza zaznacza się często pochylonymi i wygiętymi drzewami

W strefach klimatu zimnego, spelzywanie nosi nazwę soliflukcji (spelzywanie odmarzniętej warstwy grantu po zamarzniętym podłożu)