Zakres zadań władzy publicznej w gospodarce socjaldemokratycznej jest bardzo szeroki i dlatego podatki w tej gospodarce muszą być wysokie. Model gospodarki socjaldemokratycznej dominuje w krajach skandynawskich, RFN, Francji.
Pytanie o wysokie podatki, jest pytaniem o zadania państwa i inne związki publiczno -prawne.
W sytuacji demokracji parlamentarnej, wyborcy głosując na odpowiednią partią, pośrednio opowiadają sią za określonym modelem gospodarki rynkowej i określają sytuacją podatkową.
Zwolennicy doktryn neoliberalnych postulują, aby podatki były neutralne, aby nie zakłócały działania mechanizmów rynkowych. Uważają oni ten mechanizm za doskonały regulator gospodarki.
W praktyce jednak żaden podatek nie jest w pełni neutralny. Podatki powodują uszczuplenie zasobów pieniężnych osób fizycznych i jednostek gosp. i zmuszają te podmioty do zmiany zachowań.
W przypadku osób fizycznych, które zapłaciły jakieś podatki, mniej środków przeznaczą na oszczędności, a ich konsumpcja, gdy to jest możliwe pozostaje na dotychczasowym poziomie. Gdy jednak podatki są bardzo wysokie, osoby fizyczne mogą być zmuszone nie tylko do ograniczenia oszczędności, lecz również do obniżenia poziomu konsumpcji i zmian jej struktury (obniżenia konsumpcji dóbr luksusowych i wzrostu konsumpcji dóbr normalnych i podrzędnych).
W przypadku jednostek gosp., podatki powodują m.in. spadek podaży do inwestowania. Mogą spowodować spadek popytu na towary i usługi, który zmusi te jednostki do obniżenia produkcji.
Najbliższy postulat neutralności jest podatkiem od wartości dodanej, gdy podatek ten spełnia następujące warunki:
- jest podatkiem powszechnym, a więc nie przewiduje żadnych
zwolnień przedmiotowych i podmiotowych
- gdy w podatku tym stosowane są tylko dwie stawki podatkowe:
* 0% - tylko w odniesieniu do eksportu
* stawki podstawowe - w odniesieniu do wszystkich innych czynności opodatkowanych omawianym podatkiem
Polski podatek od wartości dodanej = podatek od towarów i usług.
nie jest podatkiem neutralnym. Występują w nim bowiem zwolnienia podmiotowe i przedmiotowe, a ponadto oprócz stawki 0% i podstawowej 22%, występuje w nim stawka obniżona 7% na towary i usługi o podstawowym znaczeniu dla konsumpcji, oraz stawka przejściowa 3% na produkty rolnicze nie przetworzone.
W praktyce w większości państw na świecie, podatki są wykorzystywane nie tylko w celach fiskalnych, lecz również w celach profilaktycznych, dla oddziaływania na życie społeczne i gospodarcze. W niektórych państwach Europy Zachodniej podatki stanowią ważny instrument polityki pro rodzinnej. Państwo poprzez prowadzenie odpowiedniej polityki podatkowej, zachęca osoby w wieku matrymonialnym do wchodzenia w związki małżeńskie do prokreacji i posiadania dzieci. Przykładami państw w których istnieje pro rodzinny system podatkowy są: Francja, RFN. Po II