29194

Przestrzeganie i stosowanie prawa

Sens istnienia prawa polega na tym, żeby ludzie postępowali zgodnie z jego wskazaniami. Postępować mają tak wszyscy adresaci norm prawnych. Czyniąc to realizują prawo w życiu.

Przestrzeganie prawa - przestrzega prawa ten. kto będąc adresatem określonych norm prawnych, świadomie postępuje zgodnie z ich treścią. Nie przestrzega prawa każdy, kto będąc świadom tego, że prawe wymaga od niego określonego zachowania, postępuje inaczej.

Typy uzasadnienia normy:

a)    uzasadnienie tetyczne - postępujemy zgodnie z prawem, bo takie a nie inne zachowanie jest prawem nakazane (wynika z obawy zastosowania sankcji ze strony państwa),

b)    uzasadnienie aksjologiczne - postępujemy tak, jak wskazują normy, nawet gdybyśmy o nich nie wiedzieli, gdyż prezentujemy swoje hierarchie wartości, normy moralne.

Stosowanie prawa - prawo stosuje tylko państwo, jego organy. Nie w każdym jednak przypadku, w którym organ państwowy postępuje zgodnie z prawom, mamy do czynienia ze stosowaniem prawo. Organ państwo stosuje prawo wtedy, gdy na podstawie obowiązującej normy prawnej ustanawia normę indywidualną dla określonej sytuacji czy określonego przypadku.

Etapy stosowania prawa,

Stosowanie prawo może mieć charakter administracyjny (gdy organy administracyjne rozstrzygają spór) lub sądowy (zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego, pozew do sądu z powództwa cywilnego).

1.    Ustalenie stanu faktycznego - zbieranie dowodów w postępowaniu dowodowym. Ustalenie prawdy materialnej, zgodnej z faktami i prawdy sądowej, wynikającej ze strony formalnej. Dowody są lepsze (sformalizowane - dokumenty, faktury, zaświadczenia, raporty policyjne) i gorsze (np. ustne poświadczenia).

Domniemanie faktyczne - oparte na faktach, lub domniemane prawne wynikające z nakazu uznania za fakt. gdy został udowodniony inny fakt. np. ojcem dziecka jest mąż matki. Domniemanie prawne może być obalone jedynie przed sądem. Domniemanie wzruszalne - może być obalone przez równie dobry kontrdowód. Domniemanie niewzruszalne - nie może być obalone, bo powstaje z mocy prawa, np. upływ terminu.

2.    Ustalenie stanu prawnego - polega na zebraniu wszystkich przepisów prawnych odnoszących się do stanu faktycznego.

3.    Odkodowanie normy prawnej - tzw. wykładnia prawna, której celem jest ustalenie precyzyjnej treści normy prawnej zawartej w przepisach prawnych.

4.    Subsumcja - porównanie normy prawnej z ustalonym stanem faktycznym.

5.    Rozstrzygnięcie - podjęcie decyzji, wydanie wyroku, konsekwencja prawna.

6.    Egzekucja - wykonanie decyzji, wyroku.