40380

W razie sporu na linii państwo-jednostka. to nie do państwa należy wskazanie podstaw prawnych ew. ograniczenia praw jednostki, lecz do jednostki należy obowiązek wykazania podstaw prawnych (wskazania konkretnego uprawnienia) jej konkretnego zachowania.

6.    Normatywny wzorzec wolności jednostki.

Wolnością w tym ujęciu nazwiemy wszystko to, co nie jest przez prawo zakazane. Wszystko więc. co nie jest przez prawo zabronione - jest dozwolone. Stąd, gdy dana kwestia jest prawnie indyferentna (a więc nie jest nakazana lub zakazana) w przeciwieństwie do prawa - jest to równoznaczne z istnieniem danej wolności.

Prawo (w ujęciu przedmiotowym) ustanawia tu jedynie granice wolności (w postaci zakazów), a generalną zasadą tak pojmowanej wolności jest „czynienie tego wszystkiego co nie szkodzi drugiemu”.

W razie sponi na linii: jednostka - państwo, w przeciwieństwie do prawa, to nie jednostka ma obowiązek wskazania podstaw swoich wolności, lecz na państwie ciąży wymóg wykazania podstaw prawnych swojego działania, którym następuje ew. naruszenie wolności jednostki.

Wolności są też nazywane „prawami negatywnymi” z racji tego. że zawierają swoisty zakaz ingerowania w określone dziedziny życia, (zarówno na linii państwo-jednostka. jak i jednostka -jednostka.)

7.    Prawo a wolność jednostki.

Prawa obywatelskie -uprawnienia obywatela danego państwa wynikające z prawa w znaczeniu przedmiotowym i służące do ochrony interesów obywatela. W razie sporu z organem państwowym obywatel powinien podać podstawę praw ną, na której opiera swoje upraw nienie.

Należy przy tym zaznaczyć, że w przypadku praw obywatelskich obywatel ma swobodny wybór, co do tego. czy skorzystać z przysługującego mu uprawnieni, czy też nie.

Wolności obywatelskie nie wynikają z prawa w znaczeniu przedmiotowym, ale prawo to jedynie określa ich granice. Obywatel może korzystać z wolności (lub nie) i postępować w różny sposób, byleby tylko przestrzegał praw nie ustalonych granic W razie jego sporu z organem państwowym, to organ państwa musi poda podstawę prawną ograniczenia wolności. W przeciwnym razie obowiązuje za lada in dubio pro libertate.

Należy zauważyć, iż pewne uprawnienia obywateli mogą być regulowano tylko jako prawa obywatelskie (np. prawo wyborcze), w innych przypadkach oczywista jest forma ich regulacji jako wolności obywatelskich (np. wolność sumienia). Niemniej jednak granice obu pojęć nie są ostre i w niektórych wypad trach można się zastanawiać nad wyborem jednej z dwóch form normowania Egzemplifikacją tego może być prawo do zrzeszania się.

8.    Geneza praw jednostki.

Już w starożytności dostrzegano, że człowiek powinien mieć pewne prawa. Rozumiano je jednak bardziej, jako postulaty filozoficzne, religijne czy polityczne. Jako przykład można powiedzieć, że około 2000 lat .p. n. e. grecki myśliciel Alkimades pisał: "bogowie stworzyli nas wolnymi. Nikt nie ma natury niewolnika". W kilkanaście wieków później stoicy uważali, że wszyscy ludzie mają wspólne pojmowanie prawa i nieprawości, że przyrodzoną jest im godność i równość. Pierwsi myśliciele chrześcijańscy (np. na przełomie IV i V w. n. e. Aureliusz Augustyn, a w XIII w. Tomasza Akwinu), wychodząc z założenia, iż Bóg stworzył ludzi na swój obraz i podobieństwo, uznawali osobowość jednostki i rów ność wszystkich ludzi.