1. Nabycie pierwotne:
A) ius soli - zasada prawa ziemi
B) ius sanguinis - zasada prawa krwi
2. Nabycie wtórne
A) naturalizacja - uznanie przez odpowiedni organ danego państwa osoby fizycznej za obywatela. Decyzję ten organ podejmuje na wniosek lub po wyrażeniu zgody przez tę osobę, jeśli spełnia ona warunki określone prawem wewnętrznym danego państwa
B) przez małżeństwo - każdy z małżonków może zachować swoje wg współcześnie występujących regulacji prawnych, swoje obywatelstwo albo też wystąpić o przyznanie obywatelstwa małżonka
C) przez repatriację nadanie obywatelstwa osobie odznaczającym się określonym pochodzeniem
D) przez reintegrację -powrót do obywatelstwa wcześniej posiadanego
E) przez opcję - kiedy jedna osoba może ubiegać się o obywatelstwo, co najmniej 2 państw i od jej wyboru zależy ostateczne rozwiązanie tej kwestii
1. jednostka ma prawo podjęcia decyzji w sprawie utraty obywatelstwa bez obowiązku uzyskania zgody
właściwych organów państwowych lub też bez wypełnienia prawnie przewidzianych warunków
2. państwo ma swobodę w pozbawianiu obywatelstwa
3. państwo i jednostka powinny działać wspólnie w celu rozwiązania powstałego między nimi w ramach obywatelstwa związku
W celu uniknięcia komplikacji związanych z podwójnym obywatelstwem większość państw przyjęło zasadę wyłączności obywatelstwa - zakaz powoływania się na równoczesne obywatelstwo innego państwa wobec władz państwa pobytu, jeśli osoba powołująca się jest także obywatelem tego państwa i państwo to swym ustawodawstwie przyjęło przedmiotową zasadę.