Rachunek kosztów w Zakładzie Opieki Zdrowotnej. Podręcznik
Ze względu na sposób nabycia zasoby można podzielić na zasoby elastyczne i zasoby zaangażowane.1 Zasoby elastyczne to zasoby nabywane w miarę potrzeb, ich rodzaj i ilość mogą być elastycznie dopasowane do realizowanych zadań. Zasoby zaangażowane to zasoby nabywane (angażowane) przez ZOZ z pewnym wyprzedzeniem w stosunku do ich wykorzystania. Zaangażowanie tych zasobów powinno zapewnić zakładowi określony potencjał, czyli zdolność do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, promocji zdrowia oraz realizacji innych zadań w powiązaniu z udzielaniem świadczeń i promocją zdrowia.
Koszty powstają jako efekt celowego wykorzystania dostępnych w zakładzie opieki zdrowotnej zasobów. Celowe wykorzystanie zasobów oznacza przekonanie, że przyniosą one określone korzyści - pacjent zostanie wyleczony, postawiona zostanie diagnoza lub świadczone usługi zostaną sprzedane po cenach przewyższających koszty. Koszt powstaje w momencie zużycia całego zasobu lub jego części, na przykład w momencie podania pacjentowi leku lub wykorzystania urządzenia przy wykonywaniu badania diagnostycznego.
W literaturze przedmiotu koszt definiuje się jako wyrażone w pieniądzu lub jego ekwiwalentach wykorzystanie (zużycie) zasobów (środków), związanych z prowadzoną w określonych warunkach działalnością, w celu osiągnięcia w bieżącym okresie, lub w przyszłości korzyści dla organizacji2.
Aby ustalić wartość zużytych (wykorzystanych) zasobów ekonomicznych należy dokonać pomiaru jednorodnych elementów składających się na tę wartość, które będziemy określać mianem kosztów prostych. Na przykład koszt zasobu w postaci grupy lekarzy chirurgów będzie składał się z takich elementów (kosztów prostych) jak wynagrodzenia brutto tej grupy, narzuty na wynagrodzenia, odzież robocza chirurgów, limit telefoniczny czy koszt szkoleń.
Zakład opieki zdrowotnej prowadząc działalność i realizując określone funkcje, zużywa zasoby i ponosi koszty.
Do kosztów funkcji podstawowych zaliczamy koszty związane z realizacją podstawowego celu działalności ZOZ, a więc świadczeń opieki zdrowotnej w postaci na przykład hospitalizacji na oddziale lub wykonywania badań diagnostycznych. Do funkcji podstawowych zaliczone są także świadczenia związane z przeprowadzeniem zabiegów operacyjnych zarówno na bloku operacyjnym jak i w gabinetach zabiegowych.
Do kosztów funkcji wspomagających zaliczymy koszty tych komórek organizacyjnych, które nie zajmują się bezpośrednio realizacją podstawowych funkcji przedsiębiorstwa, natomiast wykonują zadania wspomagające funkcje podstawowe lub
ikowoić zarządcza. Mac Consulting/Difin,
Szerzej na ten temat w rozdziale drugim
G.K. Świderska (red), Controlling kosztów i rachun Warszawa 2010, s. 30