80550

2

Nabycie pierwotne — gdy prawa do rzeczy me wyodrębnia się ani me przekazuje z praw poprzednika.

Usucapio i longi temporis paescripdo

—    wg ustawy XII tablic:

*    1 rok dla ruchomości, 2 lata dla nieruchomości

*    wyłącznie możliwość zasiedzenia rzeczy skradzionych

—    pod koniec republiki wyłączono możliwość zasiedzenia rzeczy nabytych przemocą (Jex luba et Plautia z 78-63 r p.n.e.)

—    później również wyłączono rzeczy wyjęte z obiegu, zbiegłych niewolników i należące do skarbu państwa. Dodatkowo postanowiono, że nabywca musi być w dobrej wierze i musi mieć słuszny tytuł.

—    Nadzwyczajne sposoby zasiedzenia:

*    Usucapio pro herede - w przypadku nieobjęcia spadku, każdy mógł go zasiedzieć w uproszczonej formie - 1 rok na ruchomości i nieruchomości, brak tytułu i do czasów Marka Aureliusza dobrej wiary.

*    Usucapio Gduciae causa - służyła do odzyskania własnych rzeczy oddanych w zastaw (fiducia cum creditore eon trać ta) lub w celu użyczema/przechowama (fiducia cum amico eon trać ta). ^starczyło by rzecz była w posiadania znów poprzedniego właściciela, a on mógł ją zasiedzieć (jeśli spłacił dług wynikły z zastawu).

—    wyłączono możliwość zasiedzenia gruntów prowincjonalnych

—    Longi temporis praescriptio - zarzut przedawnienia, którym pozwany bronił się przeciw skardze przeciwnika. Początkowo skuteczny, jeśli był w posiadaniu gruntu. Od Dioklecjana zaczęła się zmiana —► na nieruchomości prowincjonalne rozciągnięto przepisy dot. usucapio, a longi temporis praescriptio zaczęto traktować jako sposób zasiedzenia nieruchomości.

—    Justynian wprowadził 3 letni okres zasiedzenia dla ruchomości, i 10 letni dla nieruchomości (jeśli pozwany i powód mieszkali w tej samej prowincji, a jeśli nie to 20 lat).

—    Przesłanki potrzebne do zasiedzenia:

*    Res h a bilis - rzecz musiała nadawać się do zasiedzenia - wyłączono rzeczy skradzione, nabyte siłą, wyjęte z obiegu, zbiegli niewolnicy, rzeczy należące do skarbu państwa/cesarza/Kościoła.

*    Titulus - oparte na prawdziwym i słusznym tytule

*    Fides - przekonanie, że zbywca jest właścicielem. Liczyła się dobra wiara początkowa. Późniejsza jej utrata nie zmieniała stanu. W przypadku emptio- icnditio dobrą wiarę należało mieć w chwili zawarcia umowy i wydania towaru.

*    Possessio - nieprzerwane władanie rzeczą Przerwanie powodowało konieczność rozpoczęcia ponownego zasiedzenia. Można było oddać w detencję.

*    Tempus - odpowiedni czas - 1 rok dla ruchomości, 2 lata dla nieruchomości. Zmiana za Justyniana. Spadkobierca mógł kontynuować zasiedzenie, o ile spełniał inne wymogi.

—    W prawie archaicznym zasiedzenie niwelowało braki formalne przy przeniesieniu własności (zła forma wydania res maticipi) oraz braki materialne (wymóg by zbywający był właścicielem). W prawie justyniańskim po zniesieniu res mancipi usuwało tylko braki materialne.

Occupatio (Zawłaszczenie)

—    dotyczyło min:

*    dzikich zwierząt, złowienia ryby, złapania ptaka, rzeczy wyrzuconych przez morze jak kamienie, muszle

itp.

*    mienia nieprzyjaciela, które w momencie wybuchu wojny znajdowało się na terenie państwa rzymskiego —♦ łupy przypadały państwu i rozdzielane były przez wodza

*    rzeczy porzucone świadomie, ale nie porzucone z konieczności (np. dla ratowania statku)

Accessio (Połączenie)