page0982

974

Sarnicki — Sarnowski

autorowi honorarium 1,000 złp. Lecz gdy to do skutku me przyszło, Sarnicki upominając się zawsze o wypełnienie decyzyi (oh. Memoryjał jego do senatu przy statutach), podzieliwszy swoją prace ma kilkanaście ksiąg, z których każda komu innemu z możnych panów ofiarował, wydał ja z druku pod tytułem: 11) Stafutn i Metryka przywilejów koronnych językiem polskim spisane, i porządkiem prawie przyrodzonym a bardzo snadnym nowo zebrane, przez Stanisława Sarnickiego szlachcica i obywatela Chełmskiej ziemie, Woysk. Krasno. (Kraków, w drukarni Lazarzowej, 1594, folio); wydanie piękne, ozdobione dobremi drzeworytami, przedstawiającemi rozmaite postacie dygnitarzy, urzędników i t. p. W dedykacyi do niektórych ksiąg prosi autor o rekomen-dacyje dzieła królowi i stanom. Książka dziś niezmienne rzadka, zaleca się wytwornym drukiem bardziej, aniżeli dobrem uporządkowaniem materyj. Przy ofiarowaniu pierwszej księgi Zygmuntowi III, podpisał się Sarnicki z Lipska w miesiącu Wrześniu 1592 r., gdzie niewątpliwie wkrótce po ogłoszeniu statutów umarł. Daty jednak pewnej jego zgonu dotąd nie mamy. Według w^rzmianki znajdującej się w księgach hetmańskich, dwaj bracia jego służyli wojskowo i zginęli pod Wieliżem 1580 r.    F. M. S.

Samiec, W języku łowieckim znaczy toż samo co kozioł czyli sarna samiec.

SamOWO, po niemiecku Same, miasteczko, dawniej w województwie Po— znańskiem, obecnie w wielkiem księztwie tegoż nazwiska, powiecie Krobskim, o pół mili od granicy Szląskiej, nad rzeczką Dąbrówna położone. Roku 1516 dziedzic jego Grzegorz Obornicki Skora de Gay, wyjednał u Zygmunta I przywilej, mocą którego wieś Sarnów zamieniona została na miasto i prawem nie-mieckiem nadana. Tenże przywilej ustanowił targi tygodniowe i dwa jarmarki roczne. >Ja proźbę późniejszego dziedzica Mieszkowskiego, tenże król dodał w r. 1539 jeszcze jeden jarmark. Podczas trzydziestoletniej wojny religijnej, wielu protestantskich fabrykantów ze Szląska uciekających tu osiadło. Mieszkańcy trudnili się sukiennictwem i płóciennictwem. Kościół parochijalny w Sarnowie założyli w r. 1421 Jerzy i Małgorzata Duninowie, ówcześni.właściciele tego miejsca. Gdy w XVII w. miasteczko to przeszło do rąk Zakrzewskich Wyszogórskich, Joanna z Szołdrskich Zakrzewska, ówczesna dożywotnia pani Sarnowa, w miejsce walącego się kościoła drewnianego wzniosła r. 1718 nowy z cegły palonej. W kościele tym znajdują się dwa skromne nagrobki: Józefa Szczanieckicgo podkoniuszego w. kor., urodź. r. 1710 zm. r. 1787, drugi księdza Pawła Kollacza ex-jezuity zmar. r. 1788. Oprócz katolickiego znajduje się i protestantski kościół. Sarnowo w r. 1837 liczyło ludności 1550 głów zamieszkujących 191 domów. Ordynacyja miejska nadaną mu została w roku 1835. ' Mieszkańcy prowadzą znaczny handel bydłem. Obecnie jest w posiadaniu prywatnem Zakrzewskich. Jest tu stacyja pocztowa. Odległość od Krobi mil 2y₂ od Rawicza y_a mili a od Poznania mil 14y_a.    . C. B.

Sarnowski (Stahisław), biskup przemyski a potem kujawski, syn Jana herbu Jastrzębiec. Z Janem Kazimierzem królewiczem jeździł do Rzymu, za powrotem został kanonikiem krakowskim r. 1648, sekretarzem królewskim, następnie referendarzem koronnym i mianowany biskupem przemyślskim r. 1659, był przytem opałem sulejowskim. Deputowany od sejmu r. 1667 zasiadał na trybunale Radomskim. Król Michał Korybut wielce go sobie poważał i naznaczył na jednego z egzekutorów swego testamentu. Postąpił na biskupstwo.’ kujawskie r. 1676. Umarł w r. 1680.    F. M. S.