3871

21.    Zmienna niezależna to zmienna, która badacz zmienia albo różnicuje, aby stwierdzić, czy ma ona wpływ na jakąś inną zmienną; badacz oczekuje, że ta właśnie zmienna będzie powodowała zmiany jakiejś innej zmiennej.

22.    Zmienna zależna to zmienna, która badacz mierzy po to, by stwierdzić, czy na nię wpływa zmienna niezależna; badacz stawia hipotezę, że zmienna zależna zalepy od poziomu zmiennej niezależnej.

23.    Plan wieloczynnikowy to plan eksperymentalny, w którym uwzględnia się więcej niż jedną zmienną niezależną; każda zmienna niezależna ma więcej niż jedną wersję lub też poziom; wszystkie możliwe kombinacje tych poziomów pojawiają się w badaniach.

24.    Trafność wewnętrzna to upewnianie się, że nic więcej poza zmienną niezależną nie może wpływać na zmiennę zależną; realizuje się to poprzez kontrolowanie wszystkich zmiennych ubocznych oraz poprzez losowe przydzielanie wszystkim badanym różnych warunków eksperymentalnych.

25.    Iksowe przydzielanie do sytuacji to upewnianie się, że wszyscy badani mają taką samą szansę na przydzielanie do danej sytuacji w eksperymencie; dzięki losowemu przydzielaniu tycliże sytuacji badacz może być względnie pewien, że różnice w osobowościach uczestników eksperymentu albo ich wcześniejsze doświadczenia są równomiernie rozłożone na wszystkie sytuacje.

26.    Trafność zewnętrzna to stopień, w jakim wyniki badań mogą być generalizowane na inne sytuacje i na innych ludzi.

27.    Realizm sytuacyjny to stopień, w jakim sytuacje ekspeiymentalne są podobne do sytuacji spotykanych w życiu codziennym.

28.    Realizm psychologiczny to stopień, w jakim kontrolowane w eksperymencie procesy psychologiczne są podobne do procesów psychologicznych pojawiających się w życiu codziennym; realizm psychologiczny może być wysoki nawet wtedy, gdy realizm sytuacyjny jest niewielki.

29.    Instrukcja maskująca to opis celu badań przedstawiany ich uczestnikom, który różni się od prawdziwego celu tychże badań; instrukcja maskująca używana jest po to, by zachować realizm psychologiczny.

30.    Powtarzalność to powtarzanie badań, często z udziałem osób z innych populacji albo w innych warunkach.

31.    Eksperymenty w warunkach naturalnych to eksperymenty przeprowadzane raczej w warunkach żyda realnego niż w laboratorium.

32.    Badania podstawowe to badania projektowane poto, by dać najlepszą odpowiedź na pytanie, dlaczego ludzie zachowują się tak, jak się zachowują, i przeprowadzane wyłącznie dla zaspokojenia ciekawości poznawczej.

33.    Badania stosowane to badania projektowane specjalnie w celu rozwiązania konkretnego problemu społecznego; tworzenie teorii zachowania jest zwykle wtórne do rozwiązywania specyficznego problemu.

34.    Przyzwolenie to wyjaśnienie uczestnikom badania natury eksperymentu, zanim on się rozpocznie, i uzyskanie ich zgody na udział w tym eksperymencie.

35.    Maskowanie to wprowadzenie w błąd uczestników eksperymentu lub zatajenie przed nimi prawdziwego celu badań albo też wydarzeń, które w rzeczywistości zaistnieją.

36.    Sesja wyjaśniająca to wyjawienie uczestnikom badań po zakończeniu eksperymentu jego celu oraz dokładne objaśnienie tego, co się wydarzyło.

37.    Dysonans poznawczy to popęd spowodowany poczuciem dyskomfortu, pierwotnie definiowany jako konsekwencja utrzymywania dwóch lub więcej nizgodnych ze sobą elementów poznawczych następnie określany jako konsekwencja zaangażowania się w działanie, które jest sprzeczne z koncepcją siebie jako osoby przyzwoitej i rozsądnej.

38.    Elementy poznawcze to myśli, uczucia, przekonania bądź wiedza o czymś.

39.    Dysonans podecyzyjny to dysonans, który zostaje nieuchronnie wzbudzony po podjęciu decyzji. W takiej sytuacji dysonans jest najczęściej likwidowany przez podwyższenie atrakcyjności wybranej alternatywy i zdewaluowanie alternatywy odrzuconej.

40.    Technika niskiej piłki to pozbawiona skrupułów strategia, mocą której sprzedawca nakłania klienta, aby zgodził się kupić produkt po bardzo niskiej cenie; następnie twierdzi, śe to była pomyłka, i ponosi cenę; często klient godzi się na zakup po zawyżnej cenie.

41.    Pojęcie Ja to suma całej wiedzy o sobie uwzględniająca tożsamość, zdolności i role.

42.    Uzasadnianie wysiłku to występująca u ludzi tendencja do podwyższania oceny tego, na co ciężko pracowali, aby to osiągnąć.