określonych czynności wywołujących skutki prawne
2. swobodnego wykonywania tych dec.
3. Domagania się określonych świadczeń ze strony innych podmiotów prawa
Wolność to możność postępowania wg woli osoby zainteresowanej tj. możność wyboru przez nią różnego sposobu zachowania. Granice tej wolności zawsze zakreśla prawo przedmiotowe (wolności prawnie reglamentowane). Faktyczna treść wolności zależy od niego samego tj, od tego jak dana jednostka zechce z przyznanej jej wolności ostatecznie skorzystać (w granicach określonych prawem)
Obowiązująca u nas konst. Formułuje zasadę ochrony prawnej wolności człowieka z jednoczesnym wskazaniem iż nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje. We wcześniejszych projektach istotę wolności oddawano przy użyciu formuły pozytywnej -> każdy może czynić to czego mu nie zabrania ustawa. Taka optyka sięga korzeniami do DPCiO z 1789.
Istotą prawa jest natomiast możność zgłaszania roszczenie określonego w prawie przedmiotowym. Prawo „do czegoś" wynika z faktu zaistnienia dwustronnego stosunku obligacyjnego, w którym jedna ze stron jest uprawniona do określonego świadczenia, druga zaś jest zobowiązana do zrealizowania tego świadczenia.
Rzymska koncepcja różnicy między prawem a wolnością odnosiła się do charakteru korelatywnego obowiązek. Wolność chroniona była obowiązkiem o charakterze negatywnym (non facere) a prawo obowiązkiem pozytywnym (dare, facere, praestare) Współczesna percepcja obowiązków państwa wobec jednostki nie wyczerpuje istoty tych obowiązków w sferze wyłącznie negatywnej. Skuteczna ochrona wolności jednostki będzie wymagała określonej aktywności organów państwowych.
Pomiędzy tymi kategoriami występują różnica. Nie jest właściwym używania ich zamiennie.
W przypadku używanej czasami „zbitki" pojęć typu „prawo do wolności osobistej", „prawo do wolności sumienia" chodzi o ochronę wskazanych wolności.
Wolności i prawa mają swój naturalny rodowód, który wynika z przyrodzonej godności osobowej istoty ludzkiej („Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowigzkiem władz publicznych") Konsekwencją tego jest to, że normy konstytucyjne dot tych praw i wolności mają charakter norm deklaratoryjnych a nie konstytutywnych. Normy kosnt. Mogą jedynie stanowić, i faktycznie stanowią prawne zabezpieczenie praw i wolności posiadanych przez jednostkę, w sposób niezależny od woli ustawodawcy. W doktrynie akcentuje się,że prawidłowa jest jedynie konstatacja -> jestem człowiek a więc mam określone prawa, a nie jej przeciwieństwo „mam prawa, a więc jestem człowiekiem"
Obowiązki jednostki to skierowane do jednostki nakazy prawne dotyczące określonego zachowania których celem jest ochrona i rozwój najważniejszych dóbr społ. Istotnych zarówno dla interesu indywidualnego, jak i powszechnego. Wprowadzenia obowiązków do koncepcji PC stara się odnaleźć zdrowy kompromis pomiędzy często kolidującymi lintersami jednostki i wspólnoty. A istnienie i rozwój wspólnoty jest warunkiem się que non realizacji praw indywidualnych. Art. 29 PDPC „każdy człowiek ma obowiqzek wobec wspólnoty, bo tylko w niej możliwy jest swobodny i pełny rozwój jego osobowości" W naszej konstytucji art. 31 ust2. „każdy jest obowiązany szanować wolności i praw innych" -> ochronie prawnej podlegają tylko takie zachowania jed. Które nie naruszają praw i wolności innych osób, oraz które pozostają w zgodnie z wyższymi interesami społecznymi.