42101

KONSTRUKCJA I ZAKRES REGULACJI EUROPEJSKIEJ KARTY PRAW CZŁOWIEKA - KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI SPORZĄDZONA    W RZYMIE DNIA 4 LISTOPADA 1950

R.

Europejska Karta (Konwencja) Praw Człowieka z 1950 r. składa się z 59 artykułów i 11 protokołów dodatkowych.

Zawiera 26 praw i wolności, m.in. prawo do życia, wolności, nietykalności osobistej, ochronę korespondencji i mieszkania, wolność sumienia i wyznania, wolność przekonań i publikacji. Zapewnia prawo do małżeństwa i założenia rodziny. Wprowadza zakaz tortur, niewolnictwa i pracy przymusowej    i obowiązkowej, zakaz zbiorowego

wydalania cudzoziemców. Znosi też karę śmierci.

W zakresie sądownictwa zapewnia niezawisłość sądów i orzekanie na zasadzie domniemania niewinności. Realizuje zasadę niedzialania prawa wstecz. Gwarantuje prawo do obrony oraz prawo do odwołania się od każdego orzeczenia w sprawie karnej i odszkodowania za niesłuszne skazanie. Sankcjonuje także zakaz ponownego sądzenia za to samo przestępstwo.

Konwencja dopuszcza możliwość ograniczenia niektórych praw w określonych sytuacjach. Nie można jednak ograniczyć ani zawiesić prawa do życia, niestosowania tortur i zasady niedzialania prawa wstecz.

Wśród protokołów zmieniających do powyższej Konwencji wyróżnia się:

a)    Protokoły zmieniające - tzw. ustawowo - organizacyjne,

-    protokół 9 - powołuje instytucję „skargi indywidualnej”

-    protokół 11 dotyczy przekształcenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez Konwencję - zniesienia Europejskiej Komisji Praw Człowieka (obecnie Trybunał Praw Człowieka).

b)    Protokoły uzupełniające katalog praw:

-    protokół 4 - zakaz więzienia za długi,

-    protokół 6 dotyczący zniesienia kary śmierci.

FORMY KONTROLI PRZESTRZEGANIA EUROPEJSKIEJ KARTY PRAW CZŁOWIEKA