43094

Na żądanie przewoźnika wysyłający powinien wystawić list przewozowy. List ten jest dokumentem, który musi wskazywać nie tylko przesyłkę i adres wysyłającego i odbiorcy, lecz również musi określać wszelkie inne istotne postanowienia umowy.

Ze sformułowania, że wysyłający powinien wystawić list przewozowy na żądanie przewoźnika, wynika, że w ujęciu k.c. wystawienie listu przewozowego nie jest obligatoryjne. Obecnie w świetle ustawy Prawo przewozowe list przewozowy także nie jest obowiązkowy, gdyż dopuszczony jest inny sposób dostarczenia informacji niezbędnych do prawidłowego wykonania przewozu.

Wysyłający może żądać od przewoźnika wydania mu odpisu listu przewozowego albo innego poświadczenia przyjęcia przesyłki do przewozu. Przesyłka musi być należycie opakowana. Gdy stan przesyłki lub opakowanie są niewłaściwa, przewoźnik może żądać złożenia o tym pisemnego oświadczenia przez wysyłającego, a w wrypadku rażących braków może odmówić przewozu. Gdy natomiast przyjmuje przesyłkę bez zastrzeżeń, domniemywa się, że znajdowała się w należytym stanie.

Przewoźnik obok zasadniczego obowiązku dokonania przewozu powinien zawiadomić niezwłocznie odbiorcę o nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia. Musi on również niezwłocznie zawiadomić wysyłającego, gdyby odbiorca odmówił przyjęcia przesyłki lub z innych przyczyn nie można było jej doręczyć.

Odbiorca, aczkolwiek nie jest stroną w umowie przewozu, uzyskuje jednak z tej umowy określone uprawnienia. W szczególności po nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia odbiorca może w imieniu własnym wykonywać uprawnienia wynikające z umowy przewozu, w szczególności może żądać wydania przesyłki i listu przewozowego, jeżeli jednocześnie wykona zobowiązania wynikające z umowy. Przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiązuje się do zapłaty oznaczonych w liście przewozowym należności przewoźnika.

Odpowiedzialność przewoźnika oparta jest na ogólnych przesłankach odpowiedzialności kontraktowej. Oznacza to, że w wypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu istnieje domniemanie winy przewoźnika. Na wysyłającym spoczywa obowiązek wykazania poniesionej szkody. Natomiast przewoźnik, gdy chce zwolnić się od odpowiedzialności, musi wykazać, że szkoda postała z przyczyn, za które odpowiedzialności nie ponosi.

Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za całość przesyłki w czasie trwania przewozu. Odszkodowanie jednak, jakie przewoźnik musi zapłacić za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki, ma charakter ograniczony, nie może bowiem przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika. Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności za ubytki naturalne.

Przewoźnik nie musi dokonywać przewozu sam. Może on oddać przesyłkę do przewozu innemu przewoźnikowi na całą przestrzeń przewozu lub jej część, jednakże ponosi odpowiedzialność za czynności dalszych przewoźników jak za swoje własne czynności. Każdy przewoźnik, który przyjmuje przesyłkę na podstawie tego samego listu przewozowego, ponosi solidarną odpowiedzialność za cały przewóz.

Za dokonany przewóz przysługuje przewoźnikowi wynagrodzenie, z reguły określone w specjalnych taryfach, a w ich braku wynikające z umowy.

Dla zabezpieczenia roszczeń przewoźnika wynikających z umowy przewozu przysługuje mu na przesyłce ustawowe prawo zastawu.