(realitas complexa), która składa się z pierwiastka Boskiego i ludzkiego” (KK 8)
Definicja Bellarmina podkreśla jedność Kościoła i zwraca uwagę na wymiar ziemski Kościoła. Definicja Soboru Watykańskiego II zawiera dwa aspekty; widzialny i duchowy, z których Kościół się składa. Definicja zawiera trzy pary pojęć:
• Społeczność i mistyczne Ciało Chrystusa
• Widzialne zrzeszenie i duchowa wspólnota
• Kościół ziemski i Kościół bogaty w dary duchowe.
Pojęcia te wyrażają dwa aspekty Kościoła: ziemski i niebieski, ale w jednej rzeczywistości Kościoła. Kościół jest realnością złożoną - jest jedną rzeczywistością, ale złożoną. Jest tu pewna analogia do uni hipostatycznej Jezusa Chrystusa. Jezus był jedną osobą (rzeczywistością) złożona z dwóch natur Boskiej i ludzkiej podobnie jak Kościół.
Inne określenia na Kościół to Lud Boży. Określenie to spotykamy w ST, gdzie naród Izraelski określa się tym mianem, aby określić swoja odrębność i jedność w stosunku do pogan. Określenie Lud Boży spotykamy w NT dla określenia Kościoła. Po raz pierwszy zostało to użyte przez św. Jakuba w Dz 15, 14. Określenia tego następnie używa św. Paweł i św. Piotr w Listach. Określenie Lud Boży jest najczęściej używane i najpopularniejsze w wieku XX. Najczęściej tym określeniem posługiwał się Sobór Watykański II. Określenie Lud Boży ściśle związane jest z przymierzem ST i pierwszym Ludem Bożym. Sobór bardzo często używa również terminu Ciało Chrystusa na określenie Kościoła. Spotykamy to określenie w listach św. Pawła, np. 1 Kor 12,12; Ef 1,22.
W NT Kościół określany jest mianem Ciała Chrystusa, my określamy Kościół mianem mistycznego Ciała Chrystusa. Stosujemy ten termin dla pewnego rozróżnienia. Ciało Chrystusa możemy rozumieć przez:
o Samą osobę Jezusa, który chodził po ziemi, a obecnie siedzi po prawicy Ojca o Kościół
o Eucharystię - realna obecność Jezusa w clilebie.
Dawniej określenie mistyczne Ciało Chrystusa stosowano w określeniu do Euchaiystii, a Ciałem Chrystusa określano Kościół. W wyniku kwestionowania realnej obecności Jezusa w Eucharystii na przełomie IX-XI w. terminy te zmieniły desygnaty i tak jest do dziś. Ciało Chrystusa to Eucharystia a mistyczne Ciało Chrystusa to Kościół.
Unia hipostatyczna a Kościół
W Jezusie Chrystusie obecne są dwie natury Boska i ludzka. Te dwie natury są zjednoczone w jednej Osobie stąd nazwa unia hipostatyczna (unia osobowa). Należy rozróżnić dwa terminy osoby (termin filozoficzny) i osobowość (termin psychologiczny). Na mocy tego zjednoczenia każdy, kto spotykał Jezusa spotykał Boga. Każdy, kto widzi Jezusa widzi Boga. Jezus dzięki swojemu człowieczeństwu miał charakter sakramentalny (widzialne człowieczeństwo, niewidzialne Bóstwo). Kościół podobnie jak Chrystus posiada strukturę sakramentalną (widzialną i niewidzialną). Skoro Chrystus jest prasakramentem to i Kościół jest widzialnym narzędziem niewidzialnej Laski Bożej, dlatego Sobór Watykański II mówi:
„Kościół jest w Chrystusie niejako sakramentem, czyli znakiem i narzędziem wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i jedności całego rodzaju ludzkiego,, (KK 1). Określenie „niejako” irżyte w definicji ma na celu odróżnienie sakramentu liturgicznego od sakramentu, którym jest Kościół.
Definicja sakramentu widzialny znak niewidzialnej łaski jest zubożona. Mówi tylko o znaku a nie mówi nic o działaniu. Dlatego SW II dodaje, że Kościół jest sakramentem, czyli widzialny znakiem i narzędziem. Każdy sakrament jest narzędziem i znakiem. Dlatego praktycznie każdy chrześcijanin jest ambasadorem Boga.