39150

•    Ruch narodowo - demokratyczny pod wodzą Dmowskiego, stał się jednym z głównych składników polskiego życia politycznego w początkach XX wieku. Nakaz myślenia na ile było to możliwe, działania politycznego, zgodnego z jednym, wspólnym dla wszystkich Polaków interesem narodowym, był głównym zadaniem sformułowanym w programie mchu opublikowanym w 1897 r.

• Liga Narodowa podjęła się tworzenia we wszystkich zaborach stronnictwa politycznego, które mogłoby podjąć legalną działalność Rok ten powszednie przyjmuje się jako datę powstania Stroiuiictwa Demokratyczno - Narodowego. Narodowa Demokracja do roku 1914 zdobyła się na olbrzymi wysiłek uświadamiania narodowego clilopów^r i robotników. Wobec faktu, ze jeszcze w drugiej połowie XIX wieku 2/3 Polaków nie miało świadomości narodowej, było to pierw^rsze zwycięstwo w drodze do niepodległości.

Dmowski razem z Janem L. Popławskim oraz Zygmuntem Balickim stanowili "tercet" kierujący Ligą Narodową, czyli popularnie mówiąc Endecją.

• Partia owa głosiła solidaryzm klasowy oraz "egoizm narodowy", zwalczając socjalistów i Żydów.

•    W początkowym okresie potępiała także lojalizm względem zaborców, w tym też Rosji.

•    Po "odwilży” w Rosji w Sankt - Petersburgu pow^rolano Dumę, w skład której w^reszlo również "kolo polskie" pod patronatem politycznym Dmowskiego. Na kilka lat przed Wielką Wojną, Dmowski stal się jednym z najpoważniejszych polityków polskich.

•    W czasie I wojny światowej, w sierpniu 1917 r. Dmowski utworzył w Paryżu Komitet Narodowy Polski, złożony z działaczy ze wszystkich trzech zaborów.

•    28 czerwca Dmowski obok Paderewskiego, jako jeden z dwóch polskich sygnatariuszy podpisał w imieniu Polski Traktat Wersalski, który jako pierwszy dokument uznaw^ral Polskę jako państwo w fonnie prawno - międzynarodowej oraz walnie przyczynił się do zapewnienia Polsce miejsca wśród państw zwycięskich.

•    Po zakończeniu wojny, w 1919r został posłem na Sejm, następnie, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, był członkiem Rady Obrony Państwa.

Sytuacja polityczno-gospodarcza kraju, w tym okresie, była zła. Do zrealizowania wizji państwa narodowego, rządzonego pizez Polaków i w ich interesie niezbędne stało się stworzenie masowego ruchu, opartego na bezwzględnej dyscyplime, karności i posłuszeństwie oraz luerarchicznych strukturach. Młodzi chcieli dokonać wymiany pokoleniowej w Ruchu Narodowym. Dmowski wndzial w mch przyszłą elitę narodu polskiego, dlatego przede wszystkim dla nich, w 1926 roku, napisał zeszyt programowy nowej organizacji narodowej Obozu Wielkiej Polski w którym opublikował miedzy innymi, że to religia katolicka była tym czynnikiem, który "urabiał" narodowego ducha. Dmowski proponow'al bezskutecziue, przystąpienie do Obozu Wielkiej Polski między innymi: cliadekom, Stromiictwu Cluześcijańsko Narodowemu, Narodowej Partii Robotniczej i PSL -Piast. Walka o ideologię i poparcie dla idei OWP była ciężka: przeciwnicy, zorgaruzow^rani w Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem, przeciwstawili mu środki administracyjne i pieniężne, jakich narodowcy nie mieli i nie zwykli byli używać.

•    Obóz Wielkiej Polski byl ruchem masowym, liczącym od 250 do 300 tysięcy członków'.

•    Ostatecznie, 28 marca 1933 roku. Obóz Wielkiej Polski rozwiązany został w całym kraju z powodu „działalności kolidującej z kodeksem karnym

•    W roku 1928 Dmowski przekształcił Związek Ludowo-Narodowy w Stronnictwo Narodowe i zaaprobował taktykę nie wiązania się z żadną inną partią. Jego narodowe i nacjonalistyczne hasła i myśli, rozwijał w książkach „Świat powojenny i Polska" oraz