1. Nacjonalizm uważa interes własnego narodu za nadrzędny wobec interesu jednostki, grup społecznych, czy społeczności regionalnych. Uznaje naród za najwyższego suwerena państwa, a państwo narodowe za naj\Maściwszą formę organizacji społeczności, złączonej wspólnotą
pochodzenia, języka, historii i kultury. Nacjonalizm przedkłada interesy Masnego narodu nad interesami innych narodów, zarówno wewnątrz kraju (mniejszości narodowe lub etniczne) jak i na zewnątrz (narody sąsiednie)
2. Niezależnie od pojęcia narodu - różnego w różnych krajach - każdy nacjonalizm zawiera dwa twierdzenia: po pierwsze, że dany naród jest rodzajem absolutu, bóstwa stojącego ponad wszystkim, a więc także ponad jednostką, która winna wszystko dla niego poświęcić; po drugie, że dany naród jest czymś lepszym, godniejszym, bardziej wartościowym niż inne narody" J. M. Bocheński, Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Instytut Literacki, Paryż 1987.
3. i nacjonalizm - ideologia i polityka podporządkowująca wszystko interesom v\rtasnego narodu, żądająca dla niego specjalnych przywilejów, dyskryminująca inne narody (a. mniejszości narodowe), często w sposób agresywny. Wadysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967.
Nacjonalizm w pierwotnej formie (Risorgimento) narodził się we Francji w 1792 wśród lewicy jakobińskiej, która wydała wówczas manifest Ojczyzna w niebezpieczeństwiei ogłosiła walkę z "wrogami zewnętrznymi" -m.in. Austrią i Belgią. Jakobini uważali, że skoro w państwach europejskich nie doszło jeszcze do rewolucji, to wszystkie narody poza Francją, jako że nie dorosły jeszcze do rewolucji, są ciemne i zabobonne.