39154

67. Sens ideowy pojęcia chrześcijańska demokracja

Chrześcijańska demokracja (chadecja)- ruch ideowy i społeczno-polityczny, wywodzący swój program z zasad etycznych chiześcijaństwa i nauki społecznej Kościoła. Pojęcie to pojawiło się pod koniec XlXw. W niektórych rozważaniach przedstawicieli katolicyzmu społecznego (zwłaszcza we Francji, Belgii i Włoszech), głównie orientacji katolicko-liberalnej Pierwszy raz tego pojęcia użył ks. Antoine Pottier, a w 1901 r. nazwa ta została zaakceptowana przez papieża Leona XIII

Ruch chrześcijańsko-demokratyczny powstał z rozwoju idei socjalizmu chrześcijańskiego w kilku katolickich krajach zachodnioeuropejskich i południowoamerykańskich. Jest on inspirowany myślą katolicką, jednakże był niezależny strukturalnie od hierarcliii kościelnej; znalazł on wyraz organizacyjny w partiach politycznych.

Podstawę dla programu chrześcijańskiej demokracji, stanowiły społeczne encykliki papieskie: Leona XIII Rerum nmanmi (1891), Graves de communi (1901) i Piusa XI Quadragesimo <umo (1931).

Program społeczny powstał i kształtował się w opozycji zarówno do socjalistycznego kolektywizmu, jak i liberalnego indywidualizmu.

•    uznanie własności prywatnej za prawo naturalne, dopuszczając jednocześnie pluralizm własności oraz nacjonalizację za odszkodowaniem.

•    Kwestie gospodarcze- (współcześnie) społeczna gospodarka rynkowa, oparta na zasadach wolności, konkurencji i sprawiedliwości społecznej; ograniczony interwencjonizm państwowy

•    państwo- zasadą pomocniczości, decentralizacji i autonomii regionalnej.

•    rozdziału Kościoła od państwa.

•    za demokratyzmem, a przeciw autorytaryzmowi i totalitaryzmowi

•    ruch polityczny centrowy, dystansujący się od skrajnych stanowisk prawicy i lewicy

•    polityka międzynarodowa- idea integracji europejskiej

•    wpływ filozofii chrześcijańskiej: afinnacja pierwiastka duchowego, etyczne podstawy polityki, godność osoby ludzkiej, prymat wpólnego dobra, doskonalenie społeczeństwa (Rafael Caldera)

•    odejście od wyraźnych związków z Kościołem i rehgią chrześcijańska po II wojnie światowej

•    najważniejsze wartości: osoba ludzka, człowieka stworzonego na obraz i podobieństwo Boga, wyposażonego w wolność, świadomość i niezbywalne prawa

1930- europejska Konferencja Międzynarodowa Chrześcijańskich Związków Zawodowych; nie zdobyła wielkiego autorytetu; cel: społeczeństwo bezklasowe

- Toniolo - demokracja chrześcijańska- „porządek społeczny, w którym wszystkie siły społeczne, prawne i ekonomiczne, w pełni swego rozwoju hierarchicznego, współpracują proporcjonalnie dla wspólnego dobra, by w wyniku osiągnąć poprawę losu klas niższych" - Sacchetti, z naukowego punktu widzenia postrzegał clirześcijamką demokrację jako badanie „problemów społecznych w celu rozwiązywania ich na podstawie doktryny ewangelicznej i historycznych tradycji Kościoła”, a z praktycznego - jako „działalność skierowaną przede wszystkim na zaspokojenie religijnych i gospodarczych potrzeb narodu, jego wychowanie religijne i obywatelskie, zorganizowanie ludu chrześcijańskiego w żywą silę zdolną do obrony własnej i całego społeczeństwa przed knowaniami i napaściami socjalizmu i bezbożnictwa”