20
1. DEFINICJA POJĘCIA
1.2 Chrześcijańska etyka społeczna
Po wyjaśnieniu terminu „etyka społeczna" (1.1) należy rozważyć, w jakim sensie atrybut chrześcijańska specyfikuje problematykę tej dyscypliny (1.2.1). W dalszej kolejności należy zbadać relację, w jakiej chrześcijańska etyka społeczna znajduje się z jednej strony w stosunku do filozoficzno--etycznego omówienia wymiaru społecznego (1.2.2), zaś z drugiej w odniesieniu do badań prowadzonych nad społeczeństwem przez poszczególne dyscypliny naukowe (socjologiczne, polityczno-gospodarcze, prawoznawcze) (1.2.3).
1.2.1 Społecznoetyczny wymiar Objawienia
Swoistość chrześcijańskiej etyki społecznej określić można tylko poprzez odwołanie się do Pisma Świętego. To z niego wiara chrześcijańska czerpie owe miarodajne zasady (1.1.2), które są decydujące dla całej chrześcijańskiej praktyki i dlatego nadają określony, zasadniczy kierunek etycznej refleksji, zarówno w perspektywie indywidualnej, jak i społecznej. W tym sensie najbardziej fundamentalne zasady dotyczące istoty i przeznaczenia człowieka oraz ludzkiej wspólnoty zawierają najbardziej ogólne kryteria porządku społecznego opartego na dobru wspólnym. Niekwestionowane podstawowe zasady, o które w tym kontekście chodzi, należy wykazać i zilustrować za pomocą głównych motywów biblijnych. Jest przy tym rzeczą konieczną, jeśli chodzi o „etykę biblijną”, aby mieć ciągle na uwadze tę kwestię, iż teksty, które przytaczamy w odniesieniu do Starego Testamentu (ST), dotyczą również Nowego Testamentu (NT):
Oczekuje się wiązanie we
niejako w sposób naturalny, że problemy etyki znajdą swoje roz-wskazówkach wyłaniających się ze Starego Testamentu. Trzeba
jednak mieć na uwadze to, że etyczne wskazania Starego Testamentu powstały w odległym czasie oraz w obcych dla nas formach społecznych. Skierowane były do członków ówczesnego narodu, tożsamych z tym narodem, stąd w każdym konkretnym przypadku należy pytać, nie zakładając uprzednio, czy można je wnieść do sfery powszechnie obowiązujących zasad (PREUSS 1992, 2, 199). Etyka [biblijna] ma tym samym swój udział w podstawowej herme-neutycznej sytuacji problemowej „brutalnych rowów” historii nie tylko między dwoma Testamentami, lecz również między Biblią a nowoczesnością. Historyczny dystans zabrania bezpośredniej aplikacji starotestamentalnych norm do czasów obecnych (Otto 1994, 10).
Nie możemy zajmować się w dalszych rozważaniach specyficznymi problemami egzegezy historyczno-krytycznej, wskazujemy jednak szkicowo problem, odsyłając do badań egzegetycznych. Tutaj zaś winniśmy podjąć próbę wydobycia na światło dzienne podstawowych aksjomatów, waż-