95260

Pojęcie, nacjonalizm a patriotyzm.

Rozwijał się wraz z rozwojem narodów a dojrzałą postać przybrał w XVIII w. Do wieku XX przeniknął cały świat. Nazwa pochodzi od słowa naród.

Nacjonalizm uznaje naród własny jako priorytet, każdy naród jednak uznaje za niepowtarzalny, wypracowany w procesie historycznym, z odrębną kulturą i tradycją. Każdy naród powinien się troszczyć o swój interes narodowy. Narody, kierując się egoizmem narodowym, nie mogą uniknąć walki z innymi narodami.

Nacjonalizm na ogół wyrasta z patriotyzmu, jest jego odchyłem. Choć może być i zależność odwrotna. Patriotyzm jest bardziej emocjonalny, nacjonalizm chłodny. Patriotyzm -miłość, przywiązanie, solidarność, przy czym zakłada szacunek dla innych narodów. Nacjonalizm podporządkowuje inne narody interesom własnego narodu. Stąd wprowadza egoizm, ksenofobię, szowinizm i wrogość. Nacjonalizm ustala hierarchię narodów, dla patriotyzmu wszystkie są równe. Nacjonalizm kieruje się militaryzmem w walce z narodami, patriotyzm preferuje współpracę narodów. Dla nacjonalizmu naród jest najważniejszy, patriotyzm postuluje, by nie zapominać o ludzkości. Stąd nacjonalizm łatwo łączy się z totalitaryzmem i rasizmem, patriotyzm zaś z ideologiami wolności.

Źródła nacjonalizmu

Ponieważ centralne miejsce w tej ideologii zajmuje naród, rozwój nacjonalizmu zbiega się z procesami narodowotwórczymi. W tych procesach zaś ważne były czynniki: polityczne, gospodarcze, geograficzne, kulturowe i językowe. Tutaj następuje lanie wody o tych czynnikach, czyli co spaja naród, zaczynając od państwa(ono nie jest warunkiem koniecznym!)

Starożytność rozwijała idee nacjonalistyczne, szczególnie tam, gdzie ludność widziała, że przoduje innym - Grecy, Rzymianie. Średniowiecze przyniosło uniwersalizm papieski a więc nacjonalizm nie mógł się rozwijać.

Wyłamał się spod tego Machiavelli nawołując kraj do wyzwolenia się spod obcych wpływów, podobnie protestantyzm złamał uniwersalizm religijny w Europie. Ważny w procesie narodzin nacjonalizmu był m.in. przekład Biblii na języki narodowe.

Wiek XIX to wzrost nacjonalizmu - wielkie zrywy wolnościowe. Romantyzm temu pomagał. Wraz z rozwojem kapitalizmu nacjonalizm przybierał charakter konkurencji, zaczynając od pola gospodarczego. W nacjonalizmie XIX w. walczono o odrębność narodową, w XX w. już o posiadanie odrębnego państwa - powstanie takich państw umożliwił koniec I wojny. Nacjonalizm XXlecia międzywojennego był jedną z głównych przyczyn wybuchu II wojny.