39169

2

* * *

Stowarzyszenie Kolonizacji Żydowskiej

-    organizacja stworzona przez bogatego finansistę i filantropa Maurycego Hirscha

-    założona w 1891 w Londynie

-    cel > w ciągu 25 lat umożliwienie jak największej ilości Żydów wyemigrowanie z Rosji

-    plan zawiódł, w istocie do 1910 wyemigrowało o wiele mnie Żydów, niż Hirsch planował (niecałe 2 min, z czego zdecydowana większość do U SA)

BUND

-    Powszechny Żydowski Związek Robotniczy na Litwie, w Polsce i Rosji

-    Bund był partią lewicowo-socjalistyczną, opowiadającą się za głęboką demokracją i uspołecznieniem środków produkcji, lokującą się w tradycji demokratycznego marksizmu.

-    Bund został założony 7 października 1897 roku w Wilnie. Celem tego ugrupowanie było zjednoczenie wszystkich żydowskich robotników cesarstwa rosyjskiego w jednej, socjalistycznej partii.

-    Bund był partią antysyjonistyczną (przeciwną ruchowi na rzecz powrotu do Palestyny) oraz antyreligijną.

-    w 1898 roku partia weszła w skład Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, stając się jedną z organizacji założycielskich na I Kongresie w Mińsku w marcu 1898 roku. Do 1902 Bund był autonomiczną częścią SDPRR. Przez ten czas postrzegany był jako reprezentacja Żydów wewnątrz SDPRR, pomimo tego jednak wielu rosyjskich socjalistów o żydowskich korzeniach, zwłaszcza pochodzący spoza tzw. Strefy Osiedlenia, wstąpiło bezpośrednio do SDPRR.

-    na II Kongresie SDPRR, któiy odbył się w Brukseli i Londynie w sierpniu 1903 roku, autonomiczna pozycja Bundu w ramach organizacji została zanegowana przez większość delegatów. W odpowiedzi przedstawiciele Bundu opuścili obrady kongresu i doszło do wyjścia tej partii z SDPRR. Był to jeden z wielu rozłamów, jakie nastąpiły później w łonie rosyjskiego ruchu socjalistycznego. Bund formalnie ponownie połączył się z SDRPP, kiedy to wszystkie frakcje zjednoczyły się na IV Kongresie w Sztokholmie, który odbył się w kwietniu 1906 roku.

-    Bund generalnie opowiadał się za linią programową mienszewickiej frakcji

Propozycja (lot. Ugandy

rząd angielski zaproponował kolonię angielską Ugandę w Afiyce Wschodniej jako teren masowej kolonizacji Żydów, zapowiadając nadanie jej autonomii 1903 - na kongresie Herzl i część syjonistów przyjmuje propozycję 1905 - dochodzi do rozłamu (jeśli emigrować, to tylko do Palestyny!)

Deklaracja Balfoura

podczas I WŚ (1917) powraca żywy temat kwestii żydowskiej sekretarz stanu Balfour w imieniu rządu brytyjskiego wystosowuje pismo do prezesa Angielskiej Federacji Syjonistycznej, w której to zapowiada utworzenie w Palestynie „siedziby narodowej” dla Żydów, bez uszczerbku cywilnych i religijnych praw wspólnot nieżydowskiej w tym kraju