5099

RACHUNEK KOSZTOW

-    porównywanie kosztów do wielkości średniej dla danej branży;

-    porównywanie kosztów do osiągniętych przychodów;

-    porównywanie udziału kosztów w poszczególnych kategoriach ekonomicznych.

4) koszty uwzględniane są w zarządzaniu przedsiębiorstw em (przy podejmowaniu

decyzji). Kosztów nie można wyeliminować z zarządzania, bo charakteryzują się one

dwiema cechami;

-    mają charakter pierwotny;

-    mają charakter zwrotny.

Charakter pierwotny kosztów polega na tym, że są one ponoszone w pierwszej kolejności, a więc zarządzający muszą wiedzieć: jaka będzie prawdopodobna wielkość kosztów, jaka będzie efektywność zamierzonych celów (efektywność to nakłady do efektów). Zarządzający przy podejmowaniu decyzji kierują się zasadą racjonalnego gospodarowania, która brzmi:

-    minimalizacja nakładów przy z góry określonych efektach (jak najmniejsze zużycie materiału dla stu sztuk wyrobu);

-    maksymalizacja efektów przy z góry określonych nakładach (jak najwięcej wyrobów ma powstać ze stu kilogramów materiału.

Koszty mają charakter zwrotny to znaczy zwrócą się, ale tylko wtedy, gdy wyprodukowane wyroby, na które poniesiono koszty zostaną sprzedane i tylko wtedy, gdy cena sprzedaży będzie równa lub większa od poniesionych kosztów.

Systemy rachunku kosztów:

W historii wykształciły się dwa podstawowe systemy rachunku kosztów:

1)    rachunek kosztów pełnych;

2)    rachunek kosztów zmiennych.

Ad 1.

Rachunek kosztów pełnych bazuje na klasyfikacji kosztów na:

•    koszty bezpośrednie ■ to takie, których przypisanie do produktów pracy w oparciu o dokumentację źródłową jest możliwe, celowe, istotne, opłacalne (inaczej są to te koszty, które są widoczne w produkowanych wyrobach i najczęściej są to materiały bezpośrednie. Na przykład jak jest fabryka mebli to deski oraz robocizna bezpośrednia - inaczej jest to wynagrodzenie pracowników w tej fabryce, którzy zajmowali się sklejaniem mebli, itp.).

•    koszty pośrednie¹ to takie, których odniesienie na wyprodukowane wyroby w oparciu o dokumentację źródłową jest niemożliwe, nieistotne i nieopłacalne (inaczej są to koszty na dziale produkcyjnym, ale są one kosztami wspólnymi; dotyczą one wyprodukowanego w dziale wyrobu A jak i B; koszty te w oparciu o dokumentację źródłową trudno jest przydzielić, przypisać do wyrobu A i B (na przykład: energia na wydziale produkcyjnym; wynagrodzenie

2

1

Koszty pośrednie dzielą się zwykle na koszty wydziałowe i koszty ogólnozakładowe. Koszty wydziałowe obejmują wszystkie koszty wytwarzania powstające w wydziałach produkcyjnych. Sątona ogół koszty maszyn i uiządzeń (amortyzacja, naprawy, energia itd.) oraz koszty ogólne wydziału (płace kierownictwa i administracji, utrzymanie budynków, ogrzewanie itd.). Koszty ogólnozakładowe są to koszty utrzymania zarządu jednostki gospodarczej oraz komórek ogólnej obsługi. W ich skład wchodzą koszty administracyjno - gospodarcze (wynagrodzenie zarządu, podróże służbowe, koszty biurowe, koszty finansowe itd.) i koszty ogóhioprodukcyjne (koszty magazynów, straży, biur projektowych itd.).