5395

2.1.2. Bezpośredni skutek norm prawa wspólnotowego.

Normy mogą być samodzielnym źródłem praw lub obowiązków jednostek (osób fizycznych i prawnych). Aby mówić o bezpośrednim skutkowaniu norm prawa wspólnotowego i aby wszystkie postanowienia były bezpośrednio skuteczne to:

a.    norma musi być wystarczająco precyzyjna i jasna, norma niejasna i nieprecyzyjna nie daje pewności;

b.    norma musi być bezwarunkowa;

c.    stosowanie normy nie może być uzależnione od dalszych działań ze strony organów wspólnotowych albo organów państw członkowskich, wobec tego nie są skuteczne tzw. normy programowe, określające żądania i cele UE.

Z bezpośredniej skuteczności norm prawa wspólnotowego wynikają pewne prawa jednostek, ale i pewne obowiązki.

Dlatego należy wyróżnić tutaj dwa rodzaje sytuacji:

a.    Obowiązek jednostki w stosunku do państwa tzw. układ wertykalny - pionowy;

b.    Obowiązek jednostki w stosunku do drugiej jednostki tzw. układ horyzontalny -poziomy.

Defrenne vs. Sabene 43/75

Efekt horyzontalny postanowień Traktatu (nie tylko w reakcji jednostka - państwo, ale także jednostka - jednostka).

Aby przepisy dyrektyw były bezpośrednio skuteczne muszą być precyzyjne i bezwarunkowe. Jeżeli z norm dyrektyw wynikają prawa jednostek wobec państwa a także upłynął już termin implementacji dyrektywy przez dane państwo członkowskie a dyrektywa nie została implementowana, lub nieprawidłowo implementowana, obywatel wspólnoty może się na tę dyrektywę powołać. Jeżeli z dyrektywy wynikają obowiązki jednostki wobec państwa lub innej jednostki, czyli obowiązki w układzie horyzontalnym, to dyrektywa ta nie może mieć przyznanej bezpośredniej skuteczności. W przypadku układu horyzontalnego powołujemy się na przepis krajowy. Wątpliwość co do dopuszczenia bezpośredniego skutku dyrektyw w układzie horyzontalnym wynika stąd, że przyznanie praw jednej stronie powoduje jednoczesne obciążenie obowiązkami drugiej strony. Bezpośredni wertykalny