5411

Struktura organizacji społecznej

Organizacja jest zintegrowanym zbiorem pozycji i stosunków społecznych, której wszystkie elementy składowe tworzą swoista całość, realizującą społeczne funkcje i dążącą do osiągnięcia założonych celów- jednocześnie przyjmujemy, że elementy te występują w określonej konfiguracji tworzącej strukturę organizacji społecznej.

Szczególne znaczenie przypisywane jest układowi relacji pomiędzy funkcjami i pozycjami społecznymi zajmowanymi w organizacji oraz kojarzonymi z nimi rolami społecznymi.

Ciągłość organizacji i jej możliwości rozwojowe są w znacznej mierze uzależnione od jakości i stabilności powiązań pomiędzy jednostkami zajmującymi poszczególne pozycje, a także od umiejętności odgrywania ról społecznych. Inaczej mówiąc stabilność struktury jest silnie uzależniona od umiejętności odegrania ról organizacyjnych, czyli spełnienia oczekiwań innych uczestników organizacji.

Treść roli organizacyjnej jest uzależniona przede wszystkim od:

•    norm zadaniowych - określających zadania, metody i środki ich realizacji, zakres odpowiedzialności i sposoby wynagradzania,

• norm grupow ych - wynikających z miejsca jednostki w strukturze społecznej,

•    norm w artościowania.

W założonym układzie pozycji społecznych relatywnie często pojawiają się konflikty ról, które są przede wszystkim wynikiem zaangażowania jednostki w pełnienie rozmaitych ról społecznych, zarówno jawnych jak i ukrytych. Niejednokrotnie jednostka znajduje się w sytuacji, gdy oczekiwania związane z rolą organizacyjną stoją w sprzeczności z wymogami innych ról.

Uniwersalnej charakterystyki można dokonać poprzez analizę następujących cech struktury:

-    liczby różnych rodzajów pozycji,

-    liczby osób zajmujących poszczególne pozycje,

-    charakteru powiązań pomiędzy pozycjami.

Wyróżniono 4 podstawowe parametry relacji pomiędzy elementami struktur społecznych:

•    normatyw ny- określający charakter relacji pomiędzy normami regulującymi działania jednostek zajmujących rozmaite pozycje w strukturze organizacji,

• idealny- odnoszący się do relacji pomiędzy preferowanymi wartościami, przekonaniami i poglądami ludzi powiązanych z danymi pozycjami,

• teologiczny- charakteryzujący stopień zbieżności celów i interesów jednostek pełniących poszczególne role organizacyjne,

•    komunikacyjny- wskazujący typowe formy przekazu informacji pomiędzy pozycjami w organizacji.