5424

Rządy reprezentacyjne jako najlepsza gwarancja wolności. Praw wyborczych nie powinni mieć tylko analfabeci, pozostali mają prawa wyborcze.

Nie postuluje przyznania praw wyborczych kobietom (1 poi. XIXw) - demokracja dla mężczyzn.

Mili i Bentham: wszyscy jesteśmy tacy sami, mamy takie same interesy, nie zauważają, że ludzie mają też sprzeczne interesy i nie będą z tej demokracji korzystać. Powstaje klasa robotnicza, która ma inne interesy.

3. John Stuard Mili (1806-1873) - liberalizm demokratyczny.

Największy biorca demokracji. Przeszedł do historii, bo dokonał syntezy liberalnej nauki o wolności poprzez wskazanie 3 wymiarów wolności:

1.    tzw. wolność wewnętrzna: „wolność od” (sfery, gdzie nie wolno jednostce niczego narzucać): wolność sumienia, myśli, uczuć, wyrażania opinii itd.;

2.    tzw. wolność zewnętrzna: „wolność do” (możność czynienia czegoś samodzielnie) np. wolność swobodnego wyboru działania, podjęcia aktywności itd. Sami decydujemy o tym co będziemy robić;

3.    wolność zrzeszania się: (jako prawo aktywnego uczestnictwa w życiu politycznym poprzez zrzeszanie się i wyrażanie własnych opinii).

Wizja człowieka: „jednostka zagubiona w tłumie”. Mili zauważył już masowe społeczeństwo. Podstawowym dylematem było jak zabezpieczyć prawa jednostki w masowym społeczeństwie? Prawdziwym niebezpieczeństwem jest masowe społeczeństwo. Jak temu zapobiec? Należy wytyczyć granice ingerencji, zakres praw jednostki. Zatem wolność przestaje być wartością bezwzględną - podlega ograniczeniom.

Granice wyznaczają:

-    krzywdę innych;

-    dobro ogółu.

Mili wierzy w prawo, w ustawy. Granice wolności muszą być wyznaczone przez ustawy. Dobro ogółu także staje się granicą wolności.

Nie można w sposób dowolny korzystać z wolności. Niebezpieczeństwo istnieje ze strony społeczeństwa - wizja podzielonego społeczeństwa pełnego sprzecznych interesów. Społeczeństwo jest podzielone.

Kryteria podziału - jak to społeczeństwo jest podzielone:

-    rasa,

-    język.

-    narodowość,

-    kultura.

Najważniejsze kryterium podziału to kryterium klasowe. Jedni żyją z pracy, a inni z owoców cudzej pracy.

Gdzie ratunek? Jak uratować wolność w takim społeczeństwie?

„Prawdziwa demokracja” - mechanizm demokratyczny może rozładować napięcia społeczne. Mec hanizm demokratyczny: istotne jest to aby jak największa liczba ludzi uczestniczyła w procesie demokratycznym. Chodzi o to, aby w parlamencie reprezentowane były wszystkie interesy. Podejmując decyzję przedstawiciele grup społecznych będą zatem skazani na zawieranie kompromisów.

W ten sposób interesy partykularne zostaną podporządkowane interesowi ogółu.

Jako pierwszy zażądał praw wyborczych dla kobiet. Mili widział 2 grupy, któiych nie chciał w parlamencie: analfabetów i ludzi bez środków do życia.

2