5884

d brak zróżnicowanych, spontanicznych zabaw w udawanie lub społecznych zabaw naśladowczych właściwych dla poziomu rozwojowego.

3/ Ograniczone, powtaizające się i stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności mogące mieć następujący charakter

a/ pochłaniające zajmowanie się jednym lub większą ilością stereotypowych i ograniczonych wzorców zainteresowań będące nienormalnymi zarówno pod względem intensywności jak i zogniskowania uwagi;

b/ ewidentnie sztywne trzymanie się specyficznych, nie funkcjonalnych rutyn i rytuałów; c/ stereotypowe i powtarzające się manieryzmy ruchowe /np. trzepotanie lub wykręcanie rąk lub palców, bądź złożone ruchy całego ciała/; d/ uporczywe zajmowanie się częściami obiektów.

W tym przypadku nie obserwuje się opóźnień czy klinicznie istotnych zmian w rozwoju umysłowym i motoiycznym w pierwszych latach życia. Zazwyczaj prawidłowo rozwija się także mowa. Niemniej mamy tu do czynienia z takimi samymi uszkodzeniami w sferze społecznych interakcji jak w autyzmie (kryterium 1 f) oraz z analogicznymi tendencjami do zachowań stereotypowych i sztywnych rytuałów (analogicznie jak w kryterium 3/). Dlatego osoby te mają ogromne problemy z funkcjonowaniem w sytuacjach społecznych i mimo wysokiej nieraz inteligencji ińe radzą sobie w szkole, na ulicy i innych środowiskach społecznych czy też nie mogą podjąć pracy bez specjalnego treningu.

Aby postawić diagnozę o obecności zespołu Aspergera, dziecko nie może wykazywać istotnych opóźnień w rozwoju funkcji poznawczych, zaradczych i adaptacyjnych, a także w zakresie zainteresowania środowiskiem. Ponadto dokonuje się różnicowania pomiędzy zespołem Aspeigera a innymi głębokimi zaburzeniami, a także schizofrenią, zespołem obsesyjno - kompulsywnym (nerwicą natręctw) oraz tzw. osobowością schizoidalną.

Jednym z najbardziej znanych współczesnych badaczy zespołu Aspergera jest szwedzki lekarz Christopher Gillbeig. Zaproponował on sześć kiyteriów diagnostycznych, pozwalających odróżnić objawy „aspergerowskie” od objawów charakterystycznych dla innych zespołów autystycznych a także od zachowań podobnych do autyzmu (ang. autistic-like). Kryteria te ukazują niepowtarzalną specyfikę zespołu Aspergera. na którą się składają:

1.    Zaburzenie sfery społecznej w powiązaniu ze skrajną egocentrycznością, mogące obejmować:

•    niezdolność do uczestniczenia w interakcjach z rówieśnikami

•    brak ochoty do uczesmiczenia w interakcjach z rówieśnikami

•    słabe rozumienie wskazówek społecznych

■    reakcje niewłaściwe pod względem społecznym i emocjonalnym

2.    Ograniczone zainteresowania i zajęcia, a w ich zakresie:

•    większe wykorzystanie pamięci, niż rozumienia

•    względne wyłączenie innych zainteresowań

•    lgnięcie do tego co powtarzalne

3.    Powtarzające się rutynowe zachowania lub rymały, które mogą:

•    angażować siebie samego

■    angażować innych

4.    Osobliwości związane z mową i językiem, takie jak:

(przy możliwym, choć nie spotykanym stale wczesnym opóźnieniu rozwoju tychże)

•    nadzwyczajnie perfekcyjny język ekspresyjny, dziwaczna prozodia,

•    osobliwa charakteiystyka głosu

•    defekt rozumienia języka, obejmujący niewłaściwą interpretację znaczeń literalnych (dosłownych) oraz domyślnych

5.    Problemy w zakresie komunikacji niewerbalnej, takie jak: