Autor metody uznała za bardzo ważne ocenę rozwoju psychoruchowego bazującą na tzw. podstawowym wzorcu postawy. Wzorzec tez cechuje skoordynowane napięcie antagonistycznych grup mięśniowych (głównie mm. zginaczy i prostowników).
Dodatkowo ocenia się poziom przystosowania dziecka do środowiska za pomocą testów. Bada się m.in.: możliwość samodzielnej pionizacji i lokomocji, czynność chwytną kończyn górnych, przyjmowanie pokarmów oraz zachowania społeczne.
Terapia
W metodzie Pęto wyniki usprawniania nie są uznawane za bezpośredni cel terapii. Traktowane są jako jeden ze środków mających umożliwić aktywne uczestnictwo w życiu społecznym.
W przypadku poważnych zaburzeń psychomotorycznych usprawnianie rozpocząć należy przed 3 rokiem życia (w takim przypadku zajęcia prowadzone są w miejscu zamieszkanie pacjenta i trwają 2 godz. dziennie).
W przypadku, gdy objawy są umiarkowane czy nieznaczne terapie w instytucie rozpoczyna się w późniejszym wieku przedszkolnym lub wczesnym szkolnym (3-6 roku życia), w ciągu dnia dziecko jest usprawniane 12-13 godzin. Średni czas pobytu dziecka w ośrodku to 2-3 lata. Proces leczenia koordynuje przewodnik.
Pęto uważał, że leczenia przez jedna osobę wszechstronnie wykształcona w zakresie usprawniania zaburzeń mchowych jest bardziej kompleksowym procesem terapeutycznym niż terapia prowadzona przez wielu terapeutów o wąskiej specjalizacji.
W procesie usprawniania duża uwagę zwraca się na:
- Zakres samoobsługi (ubieranie się i rozbieranie, mycie, jedzenie, sprzątanie
- Ćwiczenia osiągania coraz to nowych pw
- Ćwiczenia równoważne
- Ćwiczenia chodu
- Mowy
- Poprawę czynności kończyn górnych (pisanie i iysowanie)
W czasie ćwiczeń wykorzystywany jest specjalistyczny sprzęt:
- Krzesła z oparciem w kształcie drabinki
- Stoły o szczebelkowym blacie
- Drążki terapeutyczne
- Kółka gumowe
- Podkładki pod stopy
Pomoce te maja za zadanie ułatwić pionizację, a jednocześnie umożliwić lokomocję.
W nauce poszczególnych czynności przydatne jest rytmiczne wyliczanie. Dzieci wykonując ćwiczenia jednocześnie głośno i rytmicznie opisują poszczególne fazy czy etapy zadania mchowego. Rytm wypowiedzi zmienia poziom napięcia mięśniowego, poprawia koordynację, a sam opis ćwiczenia uświadamia dziecku, ze to ono samodzielnie wykonuje dana czynność. Dodatkowo lytmiczne wyliczanie stymuluje rozwój mowy.
W metodzie Pęto ułatwienie terapii odbywa się dzięki: