6127

Nauki humanistyczne to nauki o duchu, o kulturze i jej wytworach natomiast nauki społeczne należą do przestrzeni poza ludzkiej. Humanista bada wyobrażenia na temat jakiegoś zjawiska. Różnice wynikają z racji metody Nie ma jednolitej metodologi nauki , bo obiektem ich rozpoznania jest coś innego. Różnica między naukami opiera się na zmianie perspektywy Spór o naturalizm i antynaturalizm

Naturalizm zakłada że celem nauki jest odkrywanie praw , które są spraw dzalne empirycznie. Odkrywa się by przewidywać i wyjaśniać zjawiska. Wzory metodologiczne były rozciągane. Im bardziej dyscyplina zbliża się do wzorca metodologicznego tym jest bardziej naukowa - tak określa się stopień naukowości dyscypliny. W przypadku nauk społecz., oczekiwano że dyscyplina będzie bardziej naukowa Naturalizm - pragnienia ludzkie, podlegają pewnym prawom bo ludzie maja podobne pragnienia. Te pragnienia można zmierzyć empirycznie poprzez badania statystyczne Antynaturalizm - zarzuty wobec naturalizmu, jeżeli badamy procesy społeczne to wątpliwa jest nadzieja że uda się sformułować autentyczne prawa społeczne pozwalające przewidywać zachowania ludzkie. Nieprzewidywanie zachowań ludzkich wynika z tego że ludzie mają wolę (ogranicza ją kultura). Źródło antynatur., leży w filozofii Kanta.

Antynaturalizm przędny przyczynowemu wyjaśnianiu ludzkich zachowań. - Colinwood, działania można rozumieć jako działania społeczne, a nie tylko ruch ciał w przyrodzie jako intencje ludzkiego działania. Intencje nie są przyczynami działań., biegną obok fizyczności , są składnikiem działania a nie przyczyną

Holizm jest przedwstawnością socjologizmu. Fakty społeczne nie są wypadkową dziłań, ale mają przyczyny społeczne, nie da się ich zredukować do indywidualnych faktów. Indywidualoizmy są pod presją kultury, dlatego zdradzają skłonność do dostosowywania swojego myślenia do zachowań społeczeństwa Holistyczna jest historia społeczna, antropologia historyczna (Geremek, Mączak, Zarembski)

Scjentyzm (łac. Scjento - kult wiedzy) - zespół poglądów filozoficznych rozwinięty w drugiej połowie XIX wieku z empiryzmu i pozytywizmu, według którego prawdziwą i w pełni uzasadnioną wiedzę o rzeczywistości dostarcza tylko nauka, przy trzeźwym i wąskim jej rozumienia Dla pozytywistów oznaczało umiłowanie nauki.

Według tego poglądu nauki szczegółowe, wolne od niefalsyfikowalnych eksperymentalnie teorii, które nie mają ambicji wyjaśniania wszystkiego na podstawie jednej, a priorycznie przyjętej zasady filozoficznej, są jedyną drogą do uzyskania rzetelnej wiedzy o rzeczywistości. Tylko te zagadnienia mogą być sensownie rozwiązane, bądź dadzą się wyjaśnić językiem tak zdefiniowanych nauk szczegółowych Wszystkie inne problemy są nierozstrzygalne lub całkowicie nonsensowne i wynikają z niejasności językowych.

Realizm - pojęcie wieloznaczne, zmieniające sens w zależności od kontekstu. Ogólnie jest to silna wiara w obiektywne (realne) istnienie zewnętrznego świata w formie zgodnej z tym, jaki przedstawia się on ludzkim zmysłom i rozumowi oraz odrzucanie wszelkich koncepcji sugerujących subiektywność jego istnienia lub zaprzeczających jego substancjalności. lustrumentalizm - współczesny kierunek filozoficzny będący odmianą pragmatyzmu. Według niego cała wiedza i wszelka działalność ludzka pełnią jedynie funkcje instrumentalne, czyli stanowią narzędzia (instrumenty) służące przystosowywaniu się do środowiska i opanowywaniu go.

Instrumentalizm uważany jest za późną odmianę pragmatyzmu, wyrażoną przez Johna Dewey*a. Głosił on program "powszechnej przebudowy" ustroju społecznego, w której nauka miała pełnić role instrumentu, służącego wprowadzaniu konkretnych zmian.

Według instrumentalistów, cała wiedza i wszelka działalność ludzka ( w tym działalność tak intelektualna, jak i praktyczna), są jedynie reakcjami na bodźce środowiska i pełnią jedynie