6147

Część szczególna składa się z 22 rozdziałów, jest zatem bardzo rozbudowana. Zawiera poszczególne kategorie przestępstw in. typy rodzajowe przestępstw. Poszczególne ich typy grupowane są w rozdziały według wspólnego przedmiotu ochrony, co ukazują już same tytuły rozdziałów.

Budowa przepisów części ogólnej i szczególnej jest zupełnie inna. W części ogólnej są bowiem przepisy zawierające definicje ustawowe - dyrektywy stosowania prawa in. dyrektywy operacyjne prawa intertemporalneeo . Przepisy części szczególnej mają natomiast charakterystyczną budowę dwuczłonową:

DYSPOZYCJA - określenie czynu zabronionego;

KARA - sankcja grożąca za popełnienie czynu zabronionego.

Przepis części szczególnej zawsze składa się z określenia czynu zabronionego oraz sankcji, czyli kary lub kar grożących za jego popełnienie. Nie da się przy tym zastosować przepisów części szczególnej dotyczących odpowiedzialności za poszczególne typy przestępstw bez uwzględnienia części ogólnej - tam są wszystkie reguły odpowiedzialności i modyfikacje, bez których żaden przepis części szczególnej nie ma zastosowania. Fundamentem prawa karnego jest bowiem część ogólna.

Dyspozycja przepisu karnego* - ze względu na sposób określonego zachowania dyspozycje można podzielić na:

•    Nazwowe - wskazanie nazwy przestępstwa;

•    Opisowe - opis zabronionego zachowania się i jego cech (znamion). Te z kolei dzielą się na:

0 Kazuistyczne - szczegółowy, wyczerpujący opis;

0 Syntetyczne;

•    Proste;

•    Złożone - dyspozycja alternatywna;

•    Zupełne;

•    Niezupełne - zależne lub blankietowe.

Sankcje** - można je podzielić następująco:

•    Bezwzględnie nieoznaczone - wyłączne uznanie sędziego;

•    Bezwzględnie oznaczone - sędzia to „wykonawca woli ustaw”;

•    Względnie nieoznaczone - kara „od do”, pozostawia wybór sędziemu;

•    Względnie oznaczone - granice grożącej kary, w ramach których sąd wymierza karę ściśle oznaczoną.

Część wojskowa: przestępstwa wojskowe; przestępstwa związane z mieniem wojskowym. W pozostałym zakresie do żołnierzy stosuje się te same przepisy części ogólnej i części szczegółowej kodeksu, jak do osób cywilnych. Z uwagi na istniejące odrębności uważa się, że prawo karne wojskowe jako dziedzina jest szczególnym prawem karnym. Prawo kamę dzielimy bowiem na: powszechne - dotyczące wszystkich, oraz szczególne - zawiera odmienności w zakresie zasad odpowiedzialności i czynności karnych. Są przy tym dwa rodzaje prawa szczególnego: wojskowe i skarbowe.

Przesłanką wyodrębnienia prawa wojskowego jest kryterium podmiotowe, gdyż prawo to dotyczy określonej kategorii osób - żołnierzy.

Ad. 2

Zbiór norm prawnych regulujących proces karny. Proces karny natomiast to zespół prawnie uregulowanych czynności, któiych celem jest wykrycie przestępstwa i jego sprawcy, osądzenie go za to przestępstwo i ewentualnie wykonanie kary lub środków karnych oraz środków zabezpieczających.

2