6377

2

W tworzonym przez uczniów obrazie szkoły i nauczyciela w strukturze komunikacji werbalnej na lekcjach, tkwi edukacja polonistyczna.¹ Nadrzędną jej wartością w klasach początkowych jest nauka komunikatywnego posługiwania się przez dzieci w mowie i piśmie językiem ojczystym. Realizowana w przedmiocie „język polski” należy - zdaniem R. Więckowskiego - do najtrudniejszych zakresów pracy pedagogicznej nauczyciela w klasach początkowych, zajmując w edukacji wczesnoszkolnej priorytetowe miejsce.² Za istotę edukacji polonistycznej przyjmuje on proces poznawania znaków języka mówionego i pisanego w kontekście kontaktów dziecka ze światem zewnętrznym, czy otoczeniem społeczno - przyrodniczym. „(...) Edukacja polonistyczna jest swoistym funkcjonowaniem dzieci w świecie znaków językowych, symptomatycznych dla języka polskiego. Swoistą „ inicjacją językową” jest tzw. początkowa nauka czytania i pisania, a następnie jej kontynuacją jest - nauka mówienia w języku ojczystym oraz redagowanie w wypowiedzi pisemnej tekstu wypowiedzi językowej, a wreszcie kontakt z tekstem literackim.”³

Zgodnie z programem nauczania początkowego „głównym celem nauczania języka polskiego w klasach początkowych jest wdrażanie uczniów do posługiwania się językiem ogólnopolskim i kształtowanie sprawności w zakresie mówienia, pisania, czytania i umiejętności pracy z tekstem.”⁴ Język spełnia w życiu dziecka różnorodne funkcje, „(...) służy wielu celom i przemawia różnymi głowami. A najbardziej zdumiewające jest w nim to, że potrafi jednocześnie rozkazywać i informować, opisywać i poetyzować, tworzyć piękno i wyjaśniać, i spełniać te wszystkie i wiele innych funkcji, podtrzymując kontakt z drugim człowiekiem.”⁵

Język ma charakter funkcjonalny w stosunku do poznawczej rzeczywistości.

1

   Por. E. Rostańska : Uczeń klasy drugiej i jego podręcznik [W:] Czarodziejski dywan. Książka dla nauczyciela. E. Rastańska. M. Nitka, U. Strzelczyk. M. Lorek. Warszawa - Katowice. W S i P. 1994

2

   Por. R. Więckowski: Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa. W S i P. 1995

3

   Tamże, s 144

4

¹ Program nauczania początkowego. Klasy I - III. Ministerstwo Edukacji Narodowej. Warszawa 199Z s 9

5

J. S. Bruner: W poszukiwaniu teorii nauczania. Warszawa. W S i P. 1974. s 153