6439

2

Ocena ucznia to przecież swoista zapłata za jego tnid poniesiony przy zdobywaniu nowych wiadomości, umiejętności, potwierdzenie słuszności wybranej przez niego drogi.

W przypadku, gdy nie zrozumiemy tego faktu, możemy jednym nierozważnym posunięciem zniweczyć cały dorobek ucznia i efekty pracy innych nauczycieli.

Ocena ucznia jest podsumowaniem pracy nauczyciela z tym uczniem. Ocena niedostateczna wystawiona za semestr nie świadczy, bowiem o tym, że uczeń nie nauczył się nic z danego przedmiotu, ale świadczyć może, że uczący nauczyciel niewiele zrobił, aby znaleźć wśród tego, co uczeń wie, postęp w stosunku do tego, co wiedział w momencie, gdy znalazł się w zasięgu jego oddziaływania.

Należy koniecznie zauważać postępy ucznia w stosunku do tego, co umiał w momencie, gdy zaczęliśmy z nim swą pracę, ocenić to i uświadomić ten fakt uczniowi, a także ukierunkować go w takim zakresie, aby czynił dalsze postępy, uzupełniał ewentualne braki w miarę swoich możliwości.

Wskazanie właściwej drogi, dzięki której uczenie się będzie skuteczniejsze i łatwiejsze, a także odkrycie przed uczniem źródeł wiedzy powinno być podstawowym celem pracy nauczyciela oceniającego postępy edukacyjne ucznia.

Uczniowie przy ocenianiu swojej pracy muszą znać motywy i kryteria oceny mające wpływ na ich końcowy wynik, bo jest to czynnikiem motywującym ich do dalszej pracy.

Potrzebne jest także wzajemne zaufanie oraz życzliwość nauczycieli i uczniów idące w tym kierunku, by oceniający nie bali się oceniać, a oceniani nie obawiali się tego, czy otrzymają sprawiedliwą ocenę za wykonaną pracę, adekwatną do ich nakładów pracy i zaangażowania.

Rola oceny w życiu człowieka

Ocena jest wypowiedzią o charakterze wartościującym, będąca wyrazem opinii -

pozytywnej lub negatywnej - o przedmiocie, o stanie rzeczy, o osobie, zaistniałym zdarzeniu. (Okoń W.: Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo „Żak” Warszawa 1997 s. 195)

Sprawa prawdziwości lub fałszywości zdań oceniających wywołuje spory wśród filozofów. W zdaniach oceniających czyny ludzkie (dobro - zło), czy wygląd przedmiotów (piękno - brzydota) są zawarte pierwiastki subiektywne, charakteru intersubiektywnego nabierają one zwykle dzięki funkcjonowaniu więzi społecznych i wpływowi wychowania. (Okoń W.: Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo „Żak” Warszawa 1997 s. 195)

Rozróżnia się:

•    ocenianie emocjonalne (szczególnie moralne i estetyczne), w którym pierwiastki subiektywne odgrywają większą rolę,

•    ocenianie utylitarne (o charakterze praktycznym), np. prakseologiczne i techniczne, przy którym możliwe jest odwoływanie się do praw nauki. (Okoń W.: Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo „Żak” Warszawa 1997 s. 195)

Ocena szkolna, to ustosunkowanie się nauczyciela do osiągnięć ucznia, czego wyrazem może być określony stopień szkolny, opinia wyrażona w formie pisemnej czy ustnej, a także zewnętrzne objawy zachowania się nauczyciela (mimika, gest). (Okoń W.: Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo „Żak” Warszawa 1997 s. 195)

Ocena szkolna daje nauczycielowi szerokie możliwości wyrażania swojego stosunku do osiągnięć lub niepowodzeń ucznia; sprowadzanie oceny szkolnej do samego wystawienia stopni szkolnych jest uproszczeniem. (Okoń W.: Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo „Żak" Warszawa 1997 s. 195)

„Ocenianie uczniów” jako proces pedagogiczny