6505

wczesne uszkodzenia oórodkowego układu nerwowego, czynniki genetyczne, a nawet te, które dziaóajó na matkó przed poczóciem dziecka. U 30% dzieci z mpdz nie moóna ustalió Óadnej wyraónej przyczyny jego powstania.

Te najnowsze badania na nowo oóywióy “spÓr” na temat przyczyn powstawania mpdz przypominając polemikó Little’a z Freudem, chociaó nie wiadomo, czy istniaóa ona kiedykolwiek.

Przypomnienie historycznych juó poglódów i wniosków wycióganych z obecnie prowadzonych badaó Ówiadczy nie tylko o dóugo juó trwajócym zainteresowaniu zespoóem mpdz, ale i aktualnoóció pytaó, na które nadal nie ma jednoznacznej odpowiedzi.

Ze wzglódu na umiejscowienie uszkodzenia w mózgu i wystópujóce objawy, mózgowe poraóenie dziecióce dzieli sió na nastópujóce postaci:

1.    Obustronny niedov^ad kurczowy (diplegia), charakteryzujócy sió wiókszym

nasileniem zmian w koóczynach dolnych nió górnych., które czósto só prawie zupeónie sprawne.

Niedov4»ad poóowiczy (hemiplegia) dotyczy koóczyny górnej i dolnej po tej samej stronie. Moóe byó prawo lub lewostronny w zaleónoóci od tego, czy uszkodzenie zlokalizowane jest w prawej czy w lewej pókuli. Niedowóad koóczyn wystópuje po przeciwnej stronie ciaóa od umiejscowienia uszkodzenia (w przypadku uszkodzenia prawej pókuli mózgu poraóenie obejmuje lewe koóczyny i odwrotnie). W wiókszym stopniu zaburzenie wystópuje w koóczynie górnej.

Obustronny niedov^ad poóowiczy (hemiplegia bilateralis) jest jednó z najczóstszych postaci mpdz. Typowymi objawami só znaczne zaburzenia wszystkich czynnoóci ruchowych. Czósto wspówystópuje niedorozv^ij umysóowy, zaburzenia wzroku, mowy i padaczka.

PostaÓ pozapiramidowa (atetotyczna, dyskinetyczna) charakteryzujóca sió wystópowaniem niekontrolowanych ruchów mimowolnych, które só niezaleóne od woli i w znacznym stopniu ut rudnia jó rozv^j ruchowy, mov^i i czynnoóci rók. Poziom rozwoju umysóowego dzieci z tó postació mpdz jest w wiókszoóci prawidóowy.

PostaÓ módókowa (ataktyczna) wystópuje najrzadziej i jest spowodowana zaburzeniami rozwojowymi oraz uszkodzeniami módóku. Wystópujóce zaburzenia okreóla sió jako “bezÓad” (ataksjó) módókowy. SÓ nimi zaburzenia koordynacji ruchów, zaburzenia równowagi, dróenia zamiarowe, niemoÓnoÓÓ dostosowania sióy i zakresu ruchów do potrzeb oraz wykonywania szybkich, naprzemiennych ruchów. Typowe só równieó zaburzenia mowy (mowa spowolniaóa i skandowana).

Postaci mieszane stanowió najliczniejsza grupó w zespole mpdz, gdyó uszkodzenie mózgu czósto zaburza wspódziaóanie miódzy wieloma jego strukturami. StopieÓ nasilenia zaburzeó zaleóy nie tylko od miejsca uszkodzenia mózgu ale takóe od rozlegóoóci i ciókoóci tego uszkodzenia.

W zespole mpdz zaburzenia ruchowe nie só jedynymi objawami wynikajócymi z uszkodzenia mózgu. WspÓistnieÓ mogó zaburzenia wzroku, sóuchu, mowy, padaczka, upoóledzenia umysóowe i zaburzenia zachowania.

U wiókszoóci dzieci z mpdz rozwój umysóowy jest prawidóowy lub nieznacznie obnióony, a upoóledzenie umysóowe wystópuje w okoóo 20% przypadków, przy czym StopieÓ upoóledzenia nie jest wspómiemy do stopnia niesprawnoóci ruchowej.

Zaleóy to nie tylko od stopnia uszkodzenia mózgu ale takóe sposobu usprawniania i nauczania dzieci z mpdz.

PamiÓtaÓ naleóy, Óe kaóde dziecko, które ma zapewnionó wóaóciwó opiekó moóe osiÓgnÓÓ optimum swoich moóliwoóci, mimo wystópowania zaburzeó ruchowych. Odpowiednia opieka domowa, medyczna i psychopedagogiczna, nie odrywajóca dziecka od rodziny, obejmujóca stymulacjó wszystkich sfer rozwojowych powinna zapewnió