Ewlucja funkcji nauczycielskiej wskazuje, że w miarę upływu czasu zadania nauczyciela były stopniowo poszerzane. Współcześni nauczyciele, pedagodzy stanowią prawdziwą bardzo liczną grupę zawodową mającą własne stopnie, własne sposoby przygotowywania do zawodu, a jej interesy korporacyjne są bronione przez związki zawodowe. Ewolucja funkcji nauczycielskiej wskazuje również i na to, że zadania współczesnego nauczyciela, pedagoga są ujmowane szeroko, przede wszystkim jako kształtowanie osobowości wychowanka, a nie jedynie przekazywania wiedzy. Poszerzająca się rola szkoły, jako instytucji kształtującej i wychowującej, nakłada na nauczyciela, pedagoga (i to niezależnie od jego poziomu) nowe funkcje, żąda od niego nowych obowiązków; zadania te i postulowane funkcje - mieszczą się w terminie „nauczyciel-wychowawca". Ten dwusłów, już nie intuicyjnie, ale merytorycznie, oddaje ugruntowywanie się nowej funkcji nauczyciela pedagoga. Dostrzeganie jej na tle dokonujących się przemian, aczkolwiek brak norm ścisłych badań dotyczących tych przemian ma swój sens. Różnorodność nowych funkcji nauczyciela-pedagoga (organizator, animator, terapeuta, nauczyciel, opiekun, przywódca, wychowawca, ekspert, badacz procesów dydaktyczno wychowawczych) wskazuje z jednej strony na konieczność uwrażliwienia nauczycieli, pedagogów na problemy pedagogiczne, z drugiej zaś na konieczność zachowania jedności funkcji i to zarówno na różnych poziomach edukacji, jak i pracy dydaktyczno-wychowawczej z młodzieżą. Właściwie wypełnienie owych funkcji sprzyja realizacji zarówno jedności nauczania i wychowania, jak i właściwemu kształtowaniu osobowości wychowanka. Wszelkie działania dydaktyczno-wychowawcze są określonym stosunkiem wychowawczym, realizującym się w konkretnych warunkach. Wychowanie jest bowiem świadomą działalnością społeczną, mającą wywołać zamierzone zmiany w osobowości człowieka lub w jego środowisku. Innymi słowy nie ma wychowania bez osoby, która świadomie i celowo pragnie wywołać zmiany w osobowości wychowanka lub w jego psychospołecznym środowisku. Taka jest więc funkcja i rola oraz znaczenie pedagoga w ujęciu naukowym, jak i potocznym.