3931

Wyżej opisany sposób zbierania informacji w postaci schematu, który pacjent wypełnia pomiędzy sesjami nazywa się Pamiętnikiem Negatywnych Myśli (DTR, Dysfunctional Thought Record).

Dialog sokratejski to najtrudniejsza sztuka, którą KT musi opanować. Polega on na stawianiu serii pytań, które pomagają odkryć informacje i znaczenia, które są niedostępne dla klienta. Terapeuta słucha empatycznie tego, co pacjent mówi, a także zadaje otwarte pytanie, które wynika ze zrozumienia klienta, a raczej zrozumienia tego, czego nie rozumie. Od czasu do czasu terapeuta sumuje to, co dotychczas zostało powiedziane żeby sprawdzić czy dobrze zrozumiał klienta. Na tym etapie wyróżnia się różnego typu pytania: o fakty, uczucia, myśli i znaczenie myśli (co masz na myśli mówiąc...?). Następny etap to zmiana znaczeń.

Metoda sokratejska jest metodą ukierunkowaną na zmianę werbalnego, propositional znaczenia poprzez używanie pytań i indukcyjnego rozumowania. Celem dialogu jest werbalna reatrybucja znaczeń nadawanych problematycznym (budzącym negatywne uczucia) sytuacjom. W celu zmiany znaczeń automatycznych myśli, terapeuta zbiera informacje na temat: w jakich warunkach negatywne znaczenie jest, a w jakich nie jest przypisywane, co różni te sytuacje, co przemawia za, a co przeciwko krytycznym znaczeniom nadawanym problematycznym sytuacjom. "Jestem skończoną idiotką, nic nie potrafię" mówi kobieta, której "nie udało się" ciasto (tzn. wyszło trochę za suche). Detaliczna analiza sytuacji przy pomocy dialogu sokratejskiego pokazała, że w przeszłości zawsze się pacjentce ciasta udawały, że receptę dostała od kuzynki, że pacjentka zrobiła wszystko zgodnie z przepisem, że w przepisie nie było nic na temat jak długo ciasto miało stać w lodówce, i że pacjentka zdecydowała się trzymać 3 godziny, ponieważ chciała odpocząć w tym czasie. Jako rezultat analizy pacjentka przypisała 80% odpowiedzialności za nieudanie się ciasta właśnie tej przyczynie (ciasto za długo w lodówce) i tylko 10% odpowiedzialności sobie (zmęczenie). Przyczyna globalna, stabilna i wewnętrzna ("jestem idiotką") została zmieniona na przyczynę specyficzną, ograniczoną w czasie i zewnętrzną ("ciasto za długo w lodówce") oraz przyczynę specyficzną, przejściową i wewnętrzną (zmęczenie). W wyniku dialogu sokratejskiego atrybucja pesymistyczna została zmieniona na optymistyczną (atrybucja negatywnych zdarzeń do przyczyn specyficznych, przejściowych i zewnętrznych) co wg. Seligmana jest związane z poczuciem wpływu na zdarzenia i pozytywnym afektem.

Na końcu dialogu terapeuta zadaje pytanie syntetyzujące żeby pomóc pacjentce wyciągnąć wnioski. "W jaki sposób zgadza się to, że przyczyna, że ciasto się nie udało jest jego stanie w lodówce z tym co powiedziałaś o sobie, że jesteś idiotką?" Terapeuta pyta również pacjentkę: "Jak się czujesz, gdy uważasz, że ciasto nie udało się z powodu za długiego stania w lodówce? Pacjentka szacuje swoje uczucie (smutek) na skali 0%-100% na 20%, a jak się czułaś, gdy uważałaś, że ciasto się nie udało, gdyż jesteś idiotką (smutna 90%). Dzięki tym pytaniom pacjent uczy się jak sposób myślenia wpływa na uczucia.

Należy dodać, że dialog sokratejski nie jest jedyną metodą używana w ramach KT do leczenia depresji, i że do standardowej metody zalicza się aktywizowanie pacjenta poprzez stopniowe zwiększanie aktywności ze szczególnym uwzględnieniem aktywności pozytywnych jak również aktywności fizycznych (zmiana doznań sensorycznych prioprioceptywnych).