zmysłu dotyku w życiu prenatalnym. Polegały one na drażnieniu cienkim włosem różnych części ciała płodu. Okazało się, że już w 8 tygodniu życia dotyk okolicy ust płodu powoduje zgięcie górnej części tułowia, w 11 tygodniu drażnienie okolic brwi wywołuje skurcz mięśni ocznych. W tym samym czasie dziecko reaguje zaciśnięciem palców, gdy drażniona jest wewnętrzna strona dłoni
Wreszcie w 32 tygodniu życia płodowego każda część ciała reaguje na stymulację dotykową Wyjątek stanowi czubek głowy, którego dotykanie nie powoduje żadnych reakcji - badacze uznali to za biologiczny mechanizm obromty, chroniący dziecko przed bólem w trakcie przeciskania się pizez kanał rodny!
Badacze zgromadzili już dane pozwalające twierdzić, że płód odczuwa ból Wnioskują tak na podstawie obserwacji wcześniaków, u których odpowiedzią na ból są ruchy obronne, grymasy twarzy. Stwierdzili na przykład, że - gdy u siedmiomiesięcznego płodu - do worka owodniowego zostanie wprowadzona igła, dziecko wyraźnie unika z nią kontaktu!
smak
Płód przez cały okres rozwoju styka się bezpośrednio z wodami płodowymi Badacze zakładają, że jest to środowisko, w którym dorosły człowiek odczuwałby kombinację wszystkich czterech smaków tj. słodkiego, kwaśnego, gorzkiego i słonego. Kubki smakowe płodu zaczynają się kształtować pod koniec 2 miesiąca życia, a w 5 miesiącu zmysł smaku już sprawnie funkcjonuje - zakładano więc. że płód powinien rozróżniać smaki. I rzeczywiście tak jest!
Okazuje się, że gdy do wód płodowych (które dziecko połyka począwszy od A miesiąca życia) dodano sacharyny, to płód połykał ich prawie dwukrotnie więcej, natomiast eksperymentalne uczynienie wód płodowych gorzkimi lub kwaśnymi, wpływało na zmniejszenie ich połykania, a u niektórych płodów zaobserwowano nawet grymasy na twarzy!
Badaczom rtie udało się dotychczas zaobserwować wyraźnej reakcji na smak słony -przyczyną może być przyzwyczajenie się dziecka do smaku słonego już w życiu godowym. Jest to prawdopodobne, gdyż wody płodowe zawierają dużo jonów' sodowych, które są najpopulantiejszą substancją wywołującą wr ażenie smaku słonego.
zapach
Nos człowieka kształtuje się pomiędzy 11 a 15 tygodniem życia płodowego Dziecko nie tylko połyka wody płodowe, ale wypełniają one również jego uszy i otwory nosowe - dzięki temu płód ma dostęp do różnych zapachów', które jest w stanie odróżniać!
W jednym z eksperymentów rejestrowano liczbę uderzeń serca i oddechów' płodu w chwili, gdy matka pila kawę. Okazało się, że wynik był uzależniony od tego, czy kaw'a zawierała kofeinę, czy nie.
Z badań wynika także, że kilkudniowe noworodki odróżniają zapach mleka matki od zapachu mleka innej kobiety. Jedną z hipotez wyjaśniającą to odkrycie sfonnulow'ala biopsycholog Julie Menella. Jej zdaniem wody płodowa połykane w ostatnich miesiącach ciąży przez dziecko, zawierają zapachy pochodzące z pokarmów spożywanych przez matkę. Dlatego wody te mogą być swoistym "pomostem" zapachu do mleka matki, które także ma zapacli związany z jej sposobem odżywiania
Tego rodzaju wyjaśnienia, dotyczące zarówno zapachu jak i smaku, wskazywać mogą, że upodobania kulinarne człowieka kształtują się na długo przed jego faktycznym urodzeniem!
dźwięki