9367

KIERUNKI BADAŃ NAD RI

•zdolności ogólne - inteligencja

•zdolności specjalne -np. plastyczne, muzyczne, itp.

•osobowość i temperament •style poznawcze

KATEGORIE SŁUŻĄCE DO OPISU RI

•TYP

•WYMIAR

•    CZYNNIK

•    CECHA

•    STYL

•    DYSPOZYCJA TYP - DEFINICJA

•    " dominująca dyspozycja psychiczna bądź psychofizyczna, która przysługuje dającej się wyróżnić na jej podstawie grupie ludzi, przy czym jednak grupy tej nie można jednoznacznie i wszechstronnie oddzielić od innych grup" (Steni, 1921, s. 168; za: Strelau, 2000, s. 655)

•    " typ to powtarzający się w charakterystyczny sposób, wzorzec tego co ogólne" (Jung, 1960) TYP - CHARAKTERYSTYKA

•    Typ stanowi kategorię klasyfikacyjną

•    Typ stoi na pograniczu tego co ogólne i indywidualne

•    Pojęcie typu obejmuje względnie stałe cechy

•    Granice między typami są płynne

Typ stanowi kategorię klasyfikacyjną na podstawie której możemy podzielić populację na charakterystyczne grupy. Typ jest pojęciem, które nie jest przypisane jednostce, tzn. jednostka nie ma typu lecz do typu należy, tzn. reprezentuje określony wzór zachowania, albo taką lub inną konfigurację cech psychicznych, charakteiystyczną dla danego typu. Pojęcie typu wykorzystywane jest w psychologii w celu systematyzacji, uporządkowania występujących RI.

Typ stoi na pograniczu tego co ogólne i indywidualne. Każdy człowiek posiada temperament, tak więc temperament jest pojęciem ogólnym, jeżeli mówimy natomiast, że ktoś jest sangwinikiem, wówczas podkreślamy jego indywidualne cechy, których zespół składa się właśnie na określony typ temperamentu. Innymi słowy temperament to pojęcie ogólne, sangwinik specyficzne. Sangwinik to typ temperamentu, tak więc temperament stoi na pograniczu tego, co ogólne i indywidualne.

Pojęcie typu obejmuje względnie stałe cechy które dawniej określano predyspozycjami.

•    psychiczne,

•    fizjologiczne,

•    anatomiczne,

Granice między typami są płynne. Ponieważ większość cech psychologicznych to zmienne ciągłe, które mogą przybierać bardzo różne wartości, innymi słowy występować z różnym natężeniem u różnych osób, a typ jest zbiorem cech, zatem granice między poszczególnymi typami są również płynne.

KONCEPCJE typów

•    Biegunowa

•    Modalna

•    Szufladkowa

•    Wymiarowa