100048

zwłaszcza izek i strumieni zasilanych opadami. Wody te utrudniają wykonanie budowli i wymagają jej zabezpieczenia na czas eksploatacji. Wykop lub wyrobisko podziemne staje się wielkim urządzeniem drenującym ściągającym wody przypowierzchniowe. Wody połączone ze zbiornikami na powierzchni terenu, np. rzekami, jeziorami czy morzami mogą przyczynić się do wzrostu intensywności dopływu na skutek powiększenia drożności porów lub szczelin bądź do gwałtownego wtargnięcia wody do wyrobiska, grożąc awarią budowlaną (rys. 2.13).

Niekorzystne jest również naruszenie reżimu wód gruntowych, które zagrażają zarówno budowli podziemnej, jak i otaczającemu środowisku. Przeciwwodne zabezpieczenia wyrobisk, a następnie budowli podziemnych powodują albo nadmierne obniżenie poziomu wody po zastosowaniu odwodnienia, albo jej spiętrzenie, jeśli wodoszczelna obudowa przegrodzi jej naturalny przepływ (rys. 2.14). W szczególnych przypadkach może też nastąpić zmiana kierunku przepływu wód gruntowych. Wszystkie tego typu zakłócenia mogą się okazać niebezpieczne również dla zagospodarowanego terenu. Często naruszają warunki posadowienia budowli naziemnych, zwłaszcza zabytkowych posadowionych na palach drewnianych, które po wynurzeniu się z wody podlegają intensywnym procesom gnilnym. Mogą też przyczynić się do zaburzenia regularnego zasilania wodami gruntowymi terenów wodonośnych, a tym samym do zmniejszenia wydajności istniejących ujęć wodnych. Nienaturalne duże i częste wahania poziomu wód gruntowych nierzadko powodują osłabienie struktury gruntu wymywając jego drobne cząstki lub rozpuszczając lepiszcze szkieletu, co jest niekorzystne dla stabilności całego masywu. Dodatkowe nawodnienie masywu nic rzadko zagraża nagłym poślizgiem poszczególnych warstw bądź zboczy terenów sfaldowanych.

Wody podziemne, zwłaszcza zamknięte typu artezyjskiego, są szczególnie niebezpieczne, jeśli są nagromadzone w dużych ilościach. Przerwanie się do wyrobiska zbiornika wody znajdującej się pod ciśnieniem prowadzi zwykle do katastrofy budowlanej. Powoduje zatopienie wyrobiska i bezpośrednio zagraża życiu ludzi. Woda niszczy sprzęt, urządzenia techniczne, obudową wyrobiska i prowadzi do pełnego zawału górotworu. Katastrofa taka powoduje nie tylko wzrost kosztów budowy, przerwę w jej realizacji, lecz może także doprowadzić do jej zaniechania, jako w tej sytuacji technicznie i ekonomicznie nieopłacalnej.

Chemizm wód gruntowych i podziemnych decyduje o stopniu zwiedzenia skal. W niektórych masywach długoletnie działanie przepływającej wody wywołuje zjawiska krasowe, czyli pustki o różnych wymiarach. Powstają one najczęściej w gipsie, wapieniach t dolomitach wzdłuż pęknięć, uskoków i płaszczyzn rozwarstwienia, powodując tworzenie się szczelin, jam, pieczar, czy jaskiń, w których dodatkowo gromadzi się woda. Chemizm wody może również być groźny dla konstrukcji podziemnej. Stopień agresywności wody wobec