100303

1. Szkoda i sposoby jej naprawienia.

S/koda lo nic innego jak naruszenie interesu wierzyciela, który wyraża się w jego prawie podmiotowym dironionym przez obowiązujący porządek prawny. MoZe to być uszczerbek w majątku wierzyciela, ale w równym stopniu uszczerbek w innych dobrach mater ialnych, jak i niematerialnych podlegających ochronie.

Napraw ienie szkody następowało w dwojaki sposób (do ustalenia między str onami): a) przez przywrócenie sianu poprzedniego w naturze oraz b> przez odszkodowanie pieniężne. Jeżeli strony nie ustaliły sposób naprawienia szkody to dochodzono ją w procesie: a) formułkowym (sposób B) b) kognicyjnym (sposób A).

Poszkodowany mógł Żądać od sprawcy z tytułu odszkodowania i kar prywatnych: skromnej zapłaty samej tylko obiegowej wartości rzeczy odszkodowania pełnego zapłaty wielokrotnej wartości rzeczy.

Przy powództwach „ścisłego prawa" i to jeszcze opiewającego na dostarczenie określonej rzeczy (certum), jeZeli rzecz uległa zniszczeniu z winy dłużnika, to sędzia mógł zasądzić na zapłatę tylko zwyczajnej wartości rzeczy.

Przy powództwach ze świadczeniem nie określonym ściśle (incertum) a zwłaszcza z klauzulą ..dobrej wiary" sędzia mógł uwzględnić interes poszkodowanego wierzyciela. Mógł objąć odszkodowaniem również utracony zysk (lucrum cessans).

Granice odszkodowań ustalił Justynian: odszkodowanie nic mogło przekroczy*ć 2x wartości podstawowego świadczenia, które nic zostało spełnione.

Oczywiście dłużnik tylko wtedy odpowiada za wyrządzoną szkodę, jeśli była ona koniecznym następstwem zawinionego przezeń zachowania się. czyli - między tymi dwoma faktami istniał związek przyczynowy. Szkoda mogła też być wynikiem pizypadku za któiy dłużnik nie odpowiadał.