39604

Rozumujący może nie uznać zdania B jeżeli nie ma ono jeszcze innego uzasadnienia gdyż wskazane zdanie B zostało przyjęte na podstawie wnioskowania redukcyjnego i może mieć wartość poznawczą co najwyżej stopnia problematycznego. Wypowiedź będąca rozwiązaniem problemu nie należy do danego rozumującemu zbiom twierdzeń. Została ona w trakcie rozumowania skonstruowana.

1.    Zdanie zostało włączone i skonstruowane do zbioni zdań do którego wcześniej nie należało

2.    Zdanie zostało na skutek rozumowania wyróżnione w zbiorze zdań znanych rozumującemu Spełnia ono warunki wymienione w sytuacji wyjściowej

Dobór zdania może być ostatecznym rozwiązaniem problemu. Najczęściej jednak jest tylko jednym z ogniw rozumowań złożonych mających określone cele np. udowodnienie, wyjaśnienie czy sprawdzenie jakiegoś zdania.

Relacja łącząca podstawę wnioskowania (A) ze zdaniem dobranym (B) czy odwrotnie była warunkowaniem (implikacją), nie zawsze tak musi być. Między zdaniami A i B mogą zachodzić różne relacje: koniunkcja, alternatywa, dopełnianie się itp.

Najczęściej dobieranie polega na warunkowaniu, które zachodzi między A i B, B i A. Tak pojęte czynności dobierania mają jednak dość nieokreślony charakter gdyż warunek układu wyjściowego może być spełniony przez wiele różnych zdań i dobieranie zdań na podstawie implikacji zwykłej bywa zwykle poznawczo niecelowe i prowadzić może do absurdów. Aby uniknąć takich sytuacji tizeba odpowiednio ograniczyć dziedzinę zdań dobieranych. Ograniczenia można dokonać albo wykluczając implikację zwykłą albo wprowadzając warunek, że zarówno podstawą A jaki i zdaniem dobieranym B mogą być tylko konkretyzacje prawidłowości dedukcyjnych, empirycznych lub językowych (konkretyzacjami prawidłowości są stany rzeczy objęte opisującymi je prawami). Przy tych zastrzeże mach zdaniom A i B mogą być przypisywane wartości poznawcze a schemat ogólny przybiera następującą postać:

1.    A oraz Wi{o._A)dB

2.    ^kAoraz W_f(o.A»{f (b.a)} d'B

k, 1 - wartości poznawcze tych zdarzeń. {..} - prawidłowości, które istnieją w przyrodzie W schemacie tym wyrażenie f(b,a) opisuje prawidłowość, a stany rceczy opisywane przez A i B należą do zakresów a i b.

3.    A oraz B, W (ka.bi d ^ f(A,B)

W rozumowaniach tego rodzaju układ wyjściowy stanowią 2 zdania a czynność polega na dobraniu relacji zachodzącej miedzy A i B i w konsekwencji na uznaniu zdania stwierdzającego zachodzenie tej relacji.