100795

1. Prymasostwo-

instytucja dawniej powszechna i ważna w dziejach Kościoła, oznacza specjalną funkcję i prerogatywy (zakres władzy uprawnień) w zarządzaniu Kościołem lokalnym (w konkretnym kraju). W Polsce od XV wieku (abp gnieźnieński Mikołaj Trąba). Wiązało się z tytułem i przywilejami tzw. legata urodzonego. W okresie zaborów miało tylko formalny charakter, choć wykorzystywali je cesarze Austrii i Rosji. Prymas Polski a prymas Królestwa Polskiego, unia Gniezna i Poznania (1821-1946), rywalizacja Gniezna z Warszawą i ich unia (1946-1992).

2.    Aresztowanie (1953) -

odbyło się w we wrześniu, apogeum stalinizmu w Polsce, choć pół roku po śmierci Stalina. Było wcześniej zaplanowane, poprzedzone tzw. procesem pokazowym bpa kieleckiego Kaczmarka, skierowanym w Wyszyńskiego. Wyszyński został najpierw wywieziony do klasztoru. Wadomość o jego odosobnieniu ujawniono kilka dni później, po zmuszeniu biskupów do publicznej akceptacji usunięcia go ze stanowiska. Ślubowanie na wierność PRL nowego przewodniczącego episkopatu bpa Klepacza. Protesty w Polsce (niejawne) i zagranicą, ekskomunika na sprawców.

Czaczkowska, s. 9-19

3.    Nominacja (1948)-

była zaskoczeniem. Został prymasem na życzenie umierającego poprzednika, Augusta Hlonda. Episkopat miał własne, ważniejsze kandydatury, ostatecznie zgadzał się na przeniesienie Wyszyńskiego z Lublina do Warszawy. Sam nie chciał być prymasem, prosił Piusa XII o cofnięcie decyzji, został jednak prawie przymuszony.

Czaczkowska, s. 21-31

4 Dzieciństwo i wczesna młodość (1901-1925)

Pochodził z rodziny drobnoszlacheckiej z północnego Mazowsza (diecezja płocka), ojciec to organista, dom był silnie religijny i patriotyczny, ojciec był także społecznikiem. Na całe źyde wycisnęła na Wyszyńskim piętno śmierć jego matki (1910), tu kryje się psychiczna geneza jego religijności maryjnej. Uczył się w prywatnym polskim gimnazjum (Górskiego) w Warszawie, był harcerzem. Od 1917 roku w niższym seminarium duchownym we Włocławku, potem w wyższym seminarium, święcenia kapłańskie otrzymał w 1924 roku, rok pracował jako wikary i prefekt..

Czaczkowska, s. 33-45