100866

PRAWO STANOWIONE

Według definicji klasycznej prawo stanowione jest rozumnym rozporządzeniem mającym na celu dobro ogółu, ustanowione przez kompetentną władzę. Prawo stanowione konkretyzuje obowiązki poszczególnych grup. Określa sankcje za niewypełnienie prawa. Obywatele są zobowiązani do szacunku wobec prawa. Szacunek obowiązuje zarówno władzę jak i pozostałych obywateli. Zasadniczym kodeksem prawnym jest konstytucja - ustawa zasadnicza. Żadne prawo nie może być niezgodne z konstytucją.

Porządek prawny należy do władzy ustawodawczej, najwyższej władzy w państwie. Podstawą wszystkich praw powinno być prawo naturalne (wpisane w naturę ludzką - „nie rób bliźniemu tego, co tobie nie miłe"). Kościół uczy, że prawo państwowe obowiązuje zarówno władzę jak i ogół obywateli.

CECHY PRAWA: Prawo musi być sprawiedliwe, możliwe do wykonania, pożyteczne dla dobra wspólnego.

Przepis wychodzący poza te zasady nie wiąże.

PRAWO NATURALNE

Prawem naturalnym jest prawo Boże. Mówili o nim starożytni myśliciele chrześcijańscy: Justyn, Ireneusz, Orygenes, Ambroży, Hieronim, Augustyn, Tertulian. Teologiczno-filozoficzną refleksję na temat prawa naturalnego opracował św. Tomasz z Akwinu.

Do praw naturalnych św. Tomasz zaliczył: prawo do życia, wolności, religii, pracy, uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym orazb prawo do własności. Moralny charakter prawa można ocenić po tym, że jest ono oparte o prawo naturalne. Podstawową wartością prawa nie może być to co zmienne, lecz trwała zasada prawa naturalnego.

PRAWA NARODÓW

Są to prawa do własnej kultury i suwerenności. Prawami narodów zajmował się starożytny prawnik Dajus, cytowany w kodeksie Justyniana. Jego określenia przyjął Franciszek De Vittoria (1492-1586) podejmując kolonizację Ameryki. O prawach narodów pisał w encykiliceHumom Genesis papież Pius XII.