102972

Totemistyczna organizacja kosmosu.

Zarówno świat jak i plemię są dla członków społeczeństw tradycyjnych żywe i dynamiczne. Muszą więc posiadać pewną strukturę organizacyjną

Podstawowym podziałem w obrębie plemienia są zazwyczaj dwie FRATRIE, czyli grupy, których wzajemne zależności tworzą jedność społeczną W systemie klanowo-totemicznym podstawą tej jedności jest wiara we wspólnego mitycznego praprzodka (zwierzę, roślinę, przedmiot, itp). W obrębie fratrii występują klany (każdy z nich posiada własny totem, który w jakimś stopniu jest spokrewniony z totemem fratrii. np. u Aborygenów pd-wsch. Australii totem fratrii to Czarna Kakadu, a totemem jednego z klanów jest kruk. jako należący do wspóbiego gatunku).

Każdy element świata musi mieć swoje miejsce. Jeżeli jest spokrewniony hib chociaż zbliżony do totemu fratrii. wówczas zostaje do niej włączony. W przeciwnym razie- trafia do drugiej fratrii. utrzymując w ten sposób harmonię świata. Bardzo ważną cechą systemu klanowo-totemicznego jest fakt że fratrie są PRZECIWSTAWNE (inne cechy tego systemu to pyt.44). Relacje między nimi (tzn. fratriami) są binarne: cecha/jej brak (np. lewe/prawe. jasność ciemność, natura/kultura. itp). Jeśli coś występuje w jednej fratrii- to w drugiej znajdzie się przeciwstawienie danej cechy, zjawiska. Dopiero ta opozycja (a nie sama cecha) ma znaczenie (nie dowiemy się, co oznacza Słońce, dopóki nie poznamy, jak rozumiany jest Księżyc i na odwrót). Kosmos w totemizmie jest więc organizowany dualistycznie. a elementy rozpięte w nim są komplementarne (uzupełniające się: im więcej jednego czynniką tym mniej drugiego). Uzupełnianie nie ma tu wymiaru moralnego- np. przewaga ciemności ma takie samo znaczenie, co przewaga jasności Cliodzi przede wszystkim o utrzymanie porządku kosmicznego, ponieważ jedna fratria działa na rzecz drugiej. Dlatego wszelkie prawa i obowiązki obowiązując w obrębie własnej fratrii. są jednocześnie powinnościami wobec drugiej fratrii (Mauss nazwał ową wzajemność systemem świadczeń całościowych) Na przykładach wygląda to w następujący sposób:

-rytuały odrodzenia gatunku totemicznego nie shiżą wyłącznie członkom danej fratrii i zapewnieniu im trwałości jako społeczności ale głównie przeciwnej grupie. żeby jej członkowie mieli co jeść. Należący do przeciwstawnej fratrii pilnują więc, by rytuały były poprawiue wykonane - tylko wtedy będzie dużo jedzenia (dbająo swoje interesy;))

-    nakaz egzogamii (zapewniający równowagę płci i świata) także jest przemyślany- jedynie liczne i mocne grupy mogą sobie pozwolić na endogamię. W małej społeczności małżeństwa w jej obrębie są traktowane jak homoseksualizm i kazirodztwo (logiczne jest. że nie dbają o trwałość grupy, a nie chcą jej osłabienia wskutek chorób genetycznych)

-    tabu spożywania totemu traktowane jest jak akt kanibalizmu (zjada się własne ciało) oraz kradzież drugiej fratrii tego. co się jej należy

• morderstwo w obrębie swojej fratrii jest zamachem na energię i moc grupy, dlatego zmusza się osobę, która zabiła, do popełnienia samobójstwa. Gdyby wyrok wykonał ktoś ze współplemieńców. zmarnowałoby to dodatkowo siły tkwiące w społeczeństwie. Jeśli zabójstwa dokonał członek drugiej fratrii. to poszkodowana grupa orgamzuje się i ■wyrównuje rachunki - zabijając kogoś ze strony przeciwnej, który niekoniecznie musiał być winowajcą (porównywalne do vendetty).