103157

organów państwa Od organów państwa należy odróżnić zespoły ludzi spełniających różne zadania pomocnicze w stosunku do organów i związane z ftmkc jonowaniem grupy państwowej Organem jest np minister sprawiedliwości, natomiast Ministerstw o Sprawiedliwości to zespół irzędniiów wykonujących czynności pomocnicze, usługowe Za decyzje organu odpowiada jednak minister, a nie ministerstwo Te zespoły ludzi dysponujące środkami technicznymi i materialnymi, które są danemu erganowi państwa niezbęcfcie dla realizacji jego zadań, zwie się urzędami

Podział organów państwa z uwagi na ilość osób tworzących dany organ

•    organy jednoosobowe (prezydent, ministn) podejmują decyzje jednoosobowo

•    organy wirłoosobowe (kolegialne) (Sejm. Senat) - podejmują decyzje zbiotowo w formie uchwał. Sposób podejmowania uchwał określany jest w odpowiednich przepisach Współcześnie odbywa się to w farmie głosowania Przepisy prawne okteślają zazwyczaj liczbę członków ciała kolegiakiego. jaka jesi niezbędna dla podejmowania ważnych decyzji zbiorowych Przepisy ckieślają także wymaganą większość głosów Do podjęcia uchwały może wystarczyć:

*    zwykła większość głosów (50% plus 1 ważnie oddany glos)

*    większość kwalifikowana (do ważności uchwały niezfoęckia jesl większa niż zwykła, ale zawsze dokładnie okieślona większość głosów, np. 2/3. Poddanych głosów)

^ większość względna istnieją co najmniej trzy możliwości wyboru w glosowaniu i możliwy jesi laki rozrzut głosów, że żadna z tych opcji może nie uzyskać nawet zwykłej większości;

^ większość bezwzględna za przyjęciem uchwały oddana została liczba głosów co najmniej o jeden glos większa od sumy pozostałych ważnie oddanych głosów

Podział organów w zależności od terytorialnego zakresu kompetencji organów państwowych:

•    organy centralne ich kompetencja rozciąga się im cały obszar państwa bądź które reprezentują państwo jako całość im zewnątrz (Sejm. Prezydent. Prezes Rady Mmistrów)

•    organy terytorialne - ich kompetencje ograniczone są jedynie do części obszaru państwa (wojewoda burmistrz).

Podział organów według nybu ich powoływania:

•    organy pochodzące z wyboru rj. takie, których skład wyłaniany jest w dtodze wyborów, w wyniku głosowania przez liczniejsze od tego organu w ten sposób powoływanego ciało wyborcze (Sejm. Senat. Rada Ministrów)

•    organy pochodzące z losowana - obecnie tzadko spotykane

•    organy pochodzące z dziedzic zenia ■ obecnie izadko spotykane

•    organy powstałe w wyniku kooptacji skład organ powołany w drodze wyboru lub nomaiacji dobiera sobie iine osoby do swojego grona według własnego wyboru;

Podział organów z punktu widzenia zadań organów

•    organy prawodaw cze (ustawodawcze) np. Sejm. Senat - ich zadaniem jest stanowienie przepisów prawa, ustaw, im podstawie których wydawane są następnie akty prawnego niższego rzędu;

•    organy wykonawcze np. Pt rzęs Rady Ministrów, minister, wojewoda im podstawie obowiązującego prawa otgatuzują procesy społeczne oraz kształmją indywidualne sytuac je prawne Organy te zajmują się praktyczny m realizowaniem pewnych uznanych za pożądane stanów rzeczy i działają w ramach wyznaczonych przez organy ustawodawcze Nazywane są także organaua administracyjnymi. a uh działakiość adnauistrowaninn

•    orgąny sądowe np Sąd Najwyższy, sąd okręgowy, rejonowy- to organy, które rozstrzygają sprawy z aiicjatywy organów państwa lub poszczególnych obywateli, a także ich organizacji i osób prawnych. W sądach są rozstrzygane m in sprawy kamę. cywihe. pracownicze i ubezpieczeniowe.

•    organy kontrolur np Najwyższa Izba Konaołi - kontrolują działalność innych organów Ustalają one i oceniają działalność tych organów, określone stany rzeczy wyn dujące z te) działalności w zestawieniu z celami i zadaniami państwa oraz wskazaniami prawa

•    Szczególnymi organami państwowymi są organy powołane do badaiua konstytucyjności prawa, zgodności ustaw z konstytucją oraz aktów niższego rzędu z usuwami. Funkcję tę może sprawować specjalny sąd (w Polsce Trybunał Konstytucyjny) lub sąd najwyższy państwa Istnieją leż w wielu państwach specjalne organy powołane do sądzenia osób sprawujących najwyższe urzędy w państwie w przypadiu naruszenia przez te osoby konstytucji lub przepisów prawa (w Polsce Trybunał Stanu)

Stosunki, które zachodzą między organami państwa:

•    zasada podziału (władza ustawodawcza wykonawcza i sądowiur/a)

•    zasada jediości władzy państwowej (hierardiiczność i podległość jecbiemu organowi np Sejmowi)