103438

PRAWO JAKO PRZEDMIOT BADAŃ NAUKOWYCH.

1.    Podsta^wc problemy nauk praunydi,

Nauka prawa wywodzi się z rzymskiej juryspnidencji, pojmowanej początkowo jako znajomość prawa. Nauki prawne bywają zaliczane do nauk ogólnych (Europa), niekiedy trakmje się je jednak jako swoiste rzemiosło i kładzie nacisk na praktykę (USA). Arystoteles rozróżniał wiedzę teoretyczną i praktyczną. Radykalne zmiany przyniósł dopiero wiek XIX, kiedy to w wyniku tywalizacji zwolenników aprioryzinu i empiryzmu sformułowano kryteria wiedzy naukowej i rozróżniono podstawowe rodzaje nauk (przyrodnicze i społeczne). Uznano, że zjawiska przyrody są przedmiotem badań nauk nomotetycznych (ustalają obiektywne prawidłowości), zjawiska społeczne i kulturowe -nauk idiograficznych (ustalają obraz faktów jednostkowych). Obok nauk empirycznych i formalnych (apriorycznych) wyodrębniono nauki humanistyczne. W naukach prawnych wyodrębniono 4 dyscypliny:

•    dogmatyka prawa - interpretacja przepisów, ustalenia co do ich obowiązywania,

•    filozofia prawa - formułowanie ogólnych twierdzeń istocie, celach prawa itp.,

•    nauki histoiyczno-prawne

•    nauki empityczne - badanie rzeczywistego funkcjonowania prawa.

Obecnie za najwłaściwsze uznaje się podejście wielopłaszczyznowe.

2.    Metody.bAda»:qg w.pra>»»snawstwi&

•    językowo-logiczna analiza tekstów,

•    metody badawcze socjologii i psychologii.

•    filozoficzna refleksja nad naturą wartości,

•    stosowanie różnych ujęć, np. porównawczego (komparatystycznego), historycznego.

3.    NaHkOwośę prawa/-paw*twa.

Prawoznawstwo zalicza się do nauk humanistycznych, czyli takich, które za przedmiot poznania biorą nie opis (nauki pozytywistyczne) a rozumienie faktów. Taki model dopuszcza formułowanie wypowiedzi normatywnych czy ocennych. Nacisk kładzie się na wartości owa nie określonych stanów rzeczy i sądów oraz uzasadnianie przyjętych stanowisk Wstęp do prawodawstwa na charakter propedeutyczny w wymiarze poznawczym i praktycznym. Korzysta z dorobku wielu dyscyplin naukowych.